Woensdag 20 november
Deze week staat voor mij in het teken van weerzien met oude maar toch jonge bekenden uit de artiestenwereld. Zag ik afgelopen zondag in het Atik Stadion die lieve sopraan Angelique Wardenier eindelijk terug bij het feestelijke afscheid van dirigent Wil Broos met de tweede uitvoering van 'Weense Tunes'.
Maandagavond had ik weer zo'n aha-erlebnis maar nu in De Kring. Deze keer betrof het Karin Bloemen die vanuit Noord-Holland naar Roosendaal was afgezakt voor een bijzondere Benefietvoorstelling ten bate van de Stichting Vrienden van S&L Zorg. Een beter doel is nauwelijks denkbaar. Deze Stichting biedt 'meerwaarde aan het leven van mensen met een verstandelijke beperking'. Dat doen ze voor de bewoners en deelnemers van S&L Zorg, maar als het mogelijk is profiteren mensen uit de 'inner circle' die niet op dagelijkse zorg zijn aangewezen daar ook van. Het 'Avondje Karin Bloemen' zal best voor een flinke duit in het zorgzakje hebben gezorgd, want de kleine zaal bood een goed gevulde aanblik. Daarnaast deed de voorzitter tot het laatste toe verwoede pogingen om de bezoekers te bewegen lotjes voor de loterij te kopen, dus er zal best sprake zijn van bijkomende inkomsten.
En dan het stralende middelpunt Karin Bloemen. Ik herinner me dat we ooit eens samen stonden in een aflevering van (toen nog) VARA's NACHTSHOW. Geen idee van wat voor skrapatsen ik daar precies met Karin heb uitgehaald maar gezien het karakter van dit broeierige programma zal het letterlijk niet veel om het lijf hebben gehad. Karin stond in De Kring in een van haar mooiste podiumjurken helemaal alleen in de spotlights om de bezoekers een soort van 'The Best of Karin Bloemen' voor te schotelen. Uiteraard ontbrak het door mijn beste vriend Jeroen van Merwijk (ons helaas veel te vroeg ontvallen) geschreven lied 'Sud-Afrika' niet in de show, wat helaas wel gold voor 'Lef', notabene een van mijn favoriete nummers uit Karins repertoire. Het zou ook zeer toepasselijk zijn geweest om het juist op deze avond te brengen, want er moet toch een portie lef aan te pas gekomen zijn om zo'n benefietconcert te organiseren.
Karin was voor haar muzikale ondersteuning deze avond slechts aangewezen op muziektapes van haar eigen band, de piano van Cor Bakker, het Amsterdam Sinfonietta en het Metropole Orkest. Leuke anekdotes uit haar carrière maakten wel ruimschoots deel uit van deze 'Memory Lane'. Met de opbrengst worden (lang gekoesterde) wensen gehonoreerd van de bewoners van S&L Zorg. In Roosendaal is dat Sterrebos, een wijk waar mensen met een verstandelijke beperking bij elkaar wonen. In Bergen op Zoom hebben ze hun 'eigen' Lambertijnenhof.
Woensdag 20 november
Aan een van de WijZijn-stamtafels werd begin deze week nog even nagepraat en terug gekeken op de jaarlijkse intocht van Sint-Nicolaas en zijn grote schare Pieten in Roosendaal. Het woord 'zwart' durf ik niet meer in de mond te nemen, want er waren weer aardig wat roetveegpietjes te bespeuren. Stoute kinderen waren er zo goed als zeker niet bij, want sommige pieten waren veel eerder dan gepland door hun snoepgoed heen. Een van de bezoekers aan de stamtafel kon daarover in negatieve zin meepraten. 'Voor mijn kleinkind was dit een heel vervelende beleving. Op het moment dat ze verwachtte een handvol snoepjes uit de hand van een vooruitgesnelde Piet te ontvangen, riep deze slechts OP, OP, OP, OP. De teleurstelling stond op haar gezichtje te lezen. Hier was duidelijk sprake van een forse inschattingsfout. een roetveeg Piet zonder snoep is net zo erg als een kat in de zak. Die dus helemaal leeg was. Zelfs geen kat te bekennen'. Gelukkig, zo ging de boze oma verder, maakte de eerstvolgende Piet dit gemis op overvloedige wijze goed. Deze kinderhandjes waren dus niet zo snel gevuld. Maar op haar gezichtje stond de teleurstelling toch nog een beetje te lezen. 'In haar ogen zijn Piet en snoep onlosmakelijk met elkaar verbonden. Dus is voor haar toch een stukje magie van het Sinterklaasfeest verdwenen'. Ze nam nog maar een kopje koffie. Ook zij kon nog wel een beetje TROOST in de vorm van een bakkie gebruiken.
Voor wie het nog niet weet: op zondag 24 november maakt de Sint drie keer zijn traditionele opwachting in De Kring, waar hem ongetwijfeld verrassende avonturen te wachten staat! En gezien het affiche waarschijnlijk ook een droomcadeau. Of zou dat voor iemand anders bestemd zijn?
.
Maandag 18 november
Wie naar De Kring komt, krijgt lekkers. Dat Sinterklaasgevoel had ik donderdagavond bij het programma 'What A Wonderful World'' - The Legends' van Michael Varekamp. De titel verraadt al dat dit programma een ode is aan de legendarische Louis Armstrong, de muzikale- en geestelijk vader van Varekamp.
Wat moet hij zich in zijn element voelen in gezelschap van drie metgezellen, kanjers van muzikanten, die met hem van ieder optreden een (jazz)feestje weten te maken. De avond er voor werd ik na afloop van de voorstelling 'Je mag ook niks meer zeggen' aangesproken door een oudere heer die zijn nood klaagde over de 'meest afschuwelijke vertoning die ik ooit heb bijgewoond'. (zie mijn vorige column over dit onderwerp) Ik dacht er uiteraard het mijne van. Een inhoudelijke discussie leek mij op dat late tijdstip zinloos, dus besloot ik hem een typisch tegelwijsheidje voor te houden. 'Er is altijd weer een volgende voorstelling, ook na een slechte voorstelling. Dus wanhoop niet'.
Ik verzekerde de man dat Michael Varekamp de volgende dag als heelmeester zou fungeren voor de diepe wond die in zijn kwetsbare ziel was geslagen. Maar helaas moest ik constateren dat de goedbedoelde raad aan hem niet besteed was. Ik heb hem niet gezien. En dat terwijl Varekamp toch op een andere manier genezing bood. Hij claimde het ultieme middel gevonden te hebben om de pijn in de portemonnee te verzachten. 'Wat het kabinet ook beslist, wij hebben besloten de aangekondigde BTW-verhoging van 9 naar 21 % niet door te voeren in de prijs voor onze CD's,. Sterker nog, u betaalt helemaal geen BTW. Niks, nada, nul procent'. Varekamp wist toen nog niet dat de zo zwaar onder vuur liggende verhoging uiteindelijk toch niet door is gegaan. Het voordeel van 9 procent blijft dus wel recht overeind. Varekamp en De Kring gaan al heel ver terug in de tijd. Vroeger zat de trompettist na een optreden in De Kring nog heel lang na te tafelen met 'onze' Frans van der Groen die ons in 2013 helaas ontvallen is. Samen hebben ze heel wat muzikale avonturen beleefd op podia in Bergen op Zoom en omgeving.
FOTO-ARCHIEF JAAP PLEIJ - Frans van der Groen heeft in 2013 een leegte laten vallen die nooit is opgevuld in Roosendaal. Dat is ook nauwelijks denkbaar. Zo was er voor mij maar één presentator denkbaar om mijn boekje over Jan Mol, getiteld 'Mol Neust Bovengronds', ten doop te houden in de theaterruimte van de bibliotheek in Parrotia. (Frans van der Groen - hier in het café van de al even legendarisch Jef Boonen).
Maandag 18 november
Dat is de vraag die deze week in de rubriek MELDPUNT van MaxMagazine wordt opgeworpen. Ik denk dat het antwoord vrij simpel is. Mensen mogen dan sociale dieren zijn, we zijn daarnaast altijd op zoek naar manieren om ons uiterlijk te onderscheiden van onze medemensen. Dat kan eigenlijk maar op één manier, via kleding, hoofddeksels en sieraden. Om die reden zijn er uniformen, theaterkostuums, drie-delige kostuums, fleurige jurken, strakke spijkerbroeken en decolleté's ontworpen om er maar een aantal te noemen. Het heeft ook alles te maken met imponeergedrag. Om met je persoonlijkheid indruk te maken op die felbegeerde man of vrouw, moet je hem of haar eerst beter leren kennen. Kleding is een onontbeerlijk middel om die eerste brug te slaan. Lelijke- en/of onverzorgde kleding stoot juist af en werkt dus averechts. Zelf hou ik ook nogal van bling-bling. Als ik zonder sieraden de straat op zou gaan, Zou ik meteen een gevoel van gemis ervaren. Dat dit ten koste gaat van het milieu doet ons weinig of niets. Je leeft immers maar één keer (tot het tegendeel bewezen is), daarom wil je er per sé iets moois van maken. Letterlijk en figuurlijk. Dat is gewoon de menselijke natuur. Sterker nog, dat is de natuur van de gehele fauna. Imponeergedrag speelt ook in het dierenrijk een grote rol.
Maandag 18 november
Hij mag als dirigent dan een podiumdier pur sang zijn, als het op toespreken van het publiek aankomt, weet Wil Broos (84) niet zo goed raad met zichzelf. Hooguit drie woordjes wist hij prevelend ten gehore te brengen toen het moment van afscheid nemen toch echt was gekomen. Het matineeconcert 'Weense Tunes' zondagmiddag in het Atik Stadion was dan ook de laatste keer dat hij artistiek leiding gaf aan 'een concert door orkest, koor en solisten'. Hoe het verder gaat met dit jaarlijkse project en aan wie hij het dirigeerstokje mag doorgeven, kon Broos die overladen werd met cadeaus en bosjes rozen na het concert niet vertellen. 'Ik heb daar werkelijk geen idee van, mijn taak zit er op. Het is na zoveel jaren Roosendaals Gemengd Koor, jongerenkoor Close-Up, operetteverenigingen Roos en Maskerade echt mooi geweest. Wat ik nu verder ga doen? Ook dat is nog volkomen open. Ik ben inmiddels wel uitgegroeid tot een fervent wandelaar, ik denk dat ik daar in ieder geval heel wat tijd in ga steken, maar nu eerst een beetje nagenieten', aldus Broos die deze middag nog heel wat handjes had te schudden.
Zijn laatste optreden vanaf de bok was in ieder geval om door een ringetje te halen. 'Weense Tunes' is nog een vrij nieuw begrip in Roosendaal, maar ten opzichte van de twee concerten van vorig jaar heb ik deze zondagmiddag al de nodige progressie mogen bespeuren, zowel in uitvoering als in techniek. Het klonk nu veel vrolijker, fleuriger en vooral losser, wat vooral te danken was aan solist Berry Reijnen die een Johnny Kraaykamp-achtig plezier uitstraalde op het podium. Van de Jordaanklassieker 'K'heb mijn hart verpand' (aan het theater) van oorspronkelijk Juan Delgado maakte hij een levendige, kluchtige vertoning in de goede zin des woords. Berry's uitvoering van 'Der Dienstmann' van Bruno Uhrer was al tevens een kleine ode aan de scheidende Wil Broos. Nadat de laatste klanken van de Robert Stolz-medley waren verstomd en ook sopraan Angelique Wardenier en Pim van Drunen zich opmaakten om Broos nog even stevig in het zonnetje te zetten, brak er een staande ovatie los die minuten lang aan hield. Terecht, hier was dan ook muziekgeschiedenis geschreven. Broos oogde op dat moment echt even wat broosjes. Op de melodie van 'Schenkt man sich Rosen in ROOSENDAAL' werd hij door koor en solisten toegezongen met twee speciaal op hem gerichte coupletten. Angelique stond nog even stil bij het gegeven dat ze ruim 30 jaar lief en leed heeft gedeeld met Broos op het podium en achter de schermen. Lady-speaker Jacqueline Chamuleau wilde daar eerder absoluut niet aan voorbijgaan, want de immer glanzende en uiterst vriendelijk ogende Angelique is in de aanloop ook zeer actief geweest achter de schermen, zo heeft ze een groot deel van het programma samengesteld.
Na afloop had ik Angelique gelukkig nog even voor mezelf, want wij samen gaan ook al heel ver terug in de tijd. Al zie je dat aan Angelique niet af. De tijd lijkt gelukkig geen vat op haar te krijgen. Wel 'bekende' ze behoorlijk moe te zijn. 'Ik ben de laatste tijd constant in de weer geweest met vooral mijn eigen programma's. Dat begint toch een beetje zijn tol te eisen. Maar ik beschouw ieder optreden toch nog steeds als een feest, zo dankbaar ben ik dat ik dit allemaal nog mag doen'. Angelique toert momenteel samen met pianist Kees van Zantwijk door het land met 'Zingend door de tijd', een programma dat uit zowel opera-, operette- als musicalrepertoire bestaat. Haar garderobe bestaat uit meer dan honderd theaterkostuums, die neemt ze niet allemaal mee naar een uitvoering, maar afwisseling in de kleding is wel degelijk een wezenlijk onderdeel van de voorstelling. Naast de theaters zijn Angelique en Kees van Zantwijk graag geziene muzikale gasten in zorginstellingen. 'Het is zo leuk om te zien hoeveel vreugde deze bewoners beleven aan een middagje muzikaal vertier. 'Breng eens een zonnetje', zong Lou Bandy. Nou, dat gaat voor ons iedere keer weer op'.
Wie meer van Angelique wil horen, hoeft niet lang te wachten. In het kader van PODIUM REIMERSWAAL verzorgt ze samen met haar vaste pianist Kees van Zantwijk op zondag 22 december (aanvang 12.00 uur) een Kerstkoffieconcert in het Dorpshuis van Rilland-Bath.
Podium Reimerswaal - Programma-informatie
KERSTKOFFIECONCERT met ANGELIQUE WARDENIER en aan de piano Kees van Zantwijk Het traditionele kerstkoffieconcert in een prachtig versierd dorpshuis! Een Kerstconcert met prachtige kerstliedjes en indrukwekkende muziekparels. In een magische sfeer neemt Angelique u mee op een reis door het koude winterland van sneeuw en ijs. Angelique raakt niet alleen een gevoelige snaar met prachtige liedjes, maar er zal ook gelachen worden en uit volle borst worden meegezongen. Het wordt een heerlijke afwisselende voorstelling met kleurrijke kostuums. Met haar prachtige stemgeluid en warme persoonlijkheid weet Angelique haar publiek in vervoering te brengen. Een kerstconcert dat u niet snel zal vergeten! Kom deze kerstsfeer proeven en ga met een goed gevoel naar huis! https://www.angeliquewardenier.nl/
Podium Reimerswaal staat sinds kort onder leiding van Hans Puik. Per 1 september jongstleden is hij pionier Jacques Boonman opgevolgd als directeur van deze gezamenlijke Zeeuwse theaters.
FOTO-ARCHIEF JAAP PLEIJ - Zondagmiddag 17 november werd er muziekgeschiedenis geschreven in het Atik Stadion. Wil Broos maakte voor het laatst een diepe buiging voor het publiek dat hij zoveel mooie en onvergetelijke voorstellingen heeft voorgeschoteld.
Zondag 17 november
"Tijdens mijn theatershow “Struikelen” deel ik mijn persoonlijke verhaal over de hartverscheurende pijn na de scheiding van mijn ex-man. Ik zie ons kind sindsdien nog maar de helft van zijn thuiswonende leven. Hoe pak je je leven weer op, hoe ga je om met je schuldgevoel en hóé klim je uit dat oneindig lijkende dal? Met eerlijke, kwetsbare verhalen en nummers die ik vanuit mijn diepste zing, hoop ik troost en lichtheid te brengen, dwars door alle pijn heen'.
Zo luidt Birgit Schuurmans boodschap aan al degenen die van plan zijn haar huidige onewomanshow 'Struikelen' bij te gaan wonen. Ik deed dat afgelopen vrijdag in De Kring en had daar absoluut geen spijt van. Ze maakte haar belofte -ondersteund door drie geweldige muzikanten- om hoop, troost en lichtheid te brengen volkomen waar. Ik zou daar echter nog 'vreugde' aan toe willen voegen, want 'Struikelen' is in alle opzichten een (h)eerlijke beleving. Een week eerder stond de eveneens om van te smullen Miléne van der Smissen op diezelfde plek in De Kring met een programma geheel gewijd aan Celine Dion, getiteld 'All by myself'. Die titel kan ook probleemloos op Birgits performance geplakt kunnen worden.
Op lichtvoetige wijze laat ze diverse facetten uit haar bewogen leven de revue passeren. Haar nuchtere kijk op het bestaan heeft ze grotendeels te danken aan opa en oma Schuurman aan wie ze bij hun 54-jarig huwelijksfeest vroeg 'wat toch het geheim is van zo'n lang gelukkig huwelijksleven?' Opa antwoordde heel nuchter: och, we rommelen maar wat aan'. Als je het goed beschouwt doet iedereen dat, maar de een gaat dat wat beter af dan de ander. Je moet ook een beetje geluk hebben. Zonder dat vaart niemand wel. Liefdevol wil Birgit struikelend verder gaan met haar leven -met vallen en opstaan- maar je gunt haar als bezoeker heel graag een rechte weg naar het geluk. Ik hoop oprecht dat ze die weg het liefst snel en bezaaid met rozen zal vinden. Maar ze heeft absoluut gelijk als ze stelt dat struikelen ook een vorm van vooruitgang is, want wie struikelt, slaat zelden achterover. Birgits stemgeluid heeft net als mijn lieve vriendin Simone van den Eertwegh, die Eindhoven enkele jaren terug heeft ingeruild voor mijn geboortestadje Rotterdam, dat heerlijk slepende element.
Gezeten naast de topfotograaf Aad Meijer (kijk vooral eens op zijn facebookpagina) dacht ik op dat heerlijke 15 november-avondje (de dag dat mijn vader 96 jaar geworden zou zijn) regelmatig terug aan grote zus Katja die in een redelijk ver verleden was uitgenodigd om het startschot te geven van onze wielerronde 'De Draai van de Kaai' onder bescherming van speaker Kees Maas (inmiddels ook gepensioneerd) wiens dikke buik als schild diende tegen al te snel voorbijflitsende wielrenners. Zelden iemand zo charmant het pistool zien hanteren.
Birgit Schuurman heeft de troosteloze coronaperiode benut om recht uit het hart komende liedjes te maken met weinig opsmuk: iets wat ze al lang in het achterhoofd had. De zangeres, tevens actrice (denk aan de film 'Florus') voegde de daad bij het woord en ging met getalenteerde collega’s aan de slag om die lang gekoesterde wens waar te maken. Onder anderen Stephanie Struijk, Linde Schöne, Iris Penning, Nienke Leone, Huub van Loon en Sjoerd de Vries hebben haar daarbij op grandioze wijze geholpen.
‘Het is best goed geworden’, oordeelde Birgit toen de klus ten lange leste was geklaard. Dat vrijwel gelijknamige lied werd tegen het eind van het concert in De Kring hartstochtelijk meegezongen. Moeiteloos wist ze heel wat tongen los te maken. Buurman Aad Meijer kon niet stilzitten, een pose waarin ik hem maar zelden betrap.
De fijne tien liedjes die Schuurman op haar CD heeft gezet, variëren van vrolijk en opgewerkt naar filmisch en melancholisch, allemaal hoorbaar in een warme, akoestische sound. Dat bracht een collega tot de volgende fijnbesnaarde reactie. 'De aanstekelijke albumtiteltrack pakt je meteen door opvallende citaten als: ‘Ik struikel door je voordeur/Struikel in de gang/Struikel in je armen/Struikel in je hart/En ik maakte je per ongeluk verliefd/En als je bij me weggaat/Maakt me dat niet bang/Ik kan mijn eigen weg gaan/Had toch al nooit een plan/Maar zelf blijf ik ‘t allerliefste hier.’ Daar waar struikelen eigenlijk maar een raar werkwoord is, maakt Schuurman er ineens iets heel aangenaams van. Een knap stukje tekstverwerking dat je soms zo nodig hebt in het toch wel platte Nederlands'.
Ik kan die bevinding alleen maar onderschrijven. Kippenvel kreeg ik net als hij bij 'Nu Ik Ga', een door cello gedragen ballad met een tekst die ze samen met Stephanie Struijk aan het papier toevertrouwde. Ze vertelt hoe de scheiding van de vader van haar oudste kind verliep. Een periode die je als moeder niet in de koude kleren gaat zitten. Gelukkig benadrukte ze in haar 'slotwoord' dat het nu eigenlijk best goed gaat met haar. Dat wij daar muzikaal nog lang getuige van mogen zijn. Ik bedenk opeens: All by our self' zou best een mooie titel als programma zijn voor het gelegenheidsduo Miléne van der Smissen/Birgit Schuurman. Toch iets om over na te denken, lijkt me. 'It's about time', zou John Denver waarschijnlijk geconcludeerd hebben.
Struikelen - Birgit Schuurman, gezien door Jaap Pleij op vrijdag 15 november in de kleine zaal van De Kring.
Zondag 17 november
Cipier Eva Hansen (Sidse Babett Knudsen) begroet de gedetineerden op haar afdeling elke ochtend met een vriendelijke glimlach. Het is overduidelijk dat ze met de gevangenen over wie ze zich ontfermt sympathiseert. Maar Hansen vertoont eveneens dubieus gedrag – buiten het zicht van haar collega’s tuurt ze naar bewakingsbeelden en doorzoekt ze de post. De film 'Sons'is zondag 17 november nog één keer te zien in City-Cinema, aanvang 11.15 uur.
Ze heeft in het bijzonder aandacht voor de hevig getatoeëerde Mikkel (Sebastian Bull). Getuige haar vileine, angstwekkende blik speelt de jongeman een naargeestige rol in haar leven. Ze vraagt haar directeur om overplaatsing naar het zwaar beveiligde Centrum Nul, de afdeling waarin Mikkel opgesloten zit.
Tijdens dat gesprek vertelt Hansen dat ze vanwege een verstoorde relatie met een collega wil overstappen. Ze had daar “transparanter” over moeten zijn. Ze krijgt evenwel haar zin, over haar situatie wordt niet doorgepraat. Dat is opvallend, alsof cipiers in het Deense gevangenisstelsel voorafgaand aan hun aanstelling niet worden doorgelicht. Deze wending oogt ook enigszins potsierlijk, omdat filmmaker Gustav Möller (Den skyldige, 2018) tot dit moment juist zijn best doet om de kijker een traditioneel sociaal-realistisch drama voor te schotelen, met een plot die geworteld is in de realiteit. En met een hoofdpersoon van vlees en bloed.
Hoe dan ook krijgt Hansen op haar nieuwe werkplek meteen nijpende instructies van haar baas (Dar Salim): ze kan maar beter haar oorbellen en ketting afdoen. Op Centrum Nul is het menens, zoveel is duidelijk. Daar zeggen de noeste gevangenen geen goedemorgen terug, daar wordt met regelmaat gevochten. Ook is op deze plek, verbeeld als een hels, duister hol, kennelijk geen budget voor goede ledverlichting. .
Babett Knudsen imponeert zoals gewoonlijk. En Bull is zeer gewaagd aan zijn vermaarde tegenspeler. Mikkel is een personage dat gewend is om altijd te nemen, als een hyena zonder scrupules. Zelfs zijn eigen moeder is niet veilig voor hem. een misbaksel eerste klas, dat soms menselijke trekken vertoont. Na het zien van 'Sons' vraag je je als argeloze filmbezoeker af wat mensen bezielt om in een gevangenis aan het werk te gaan. Het is in dit Deense geval een en al droefenis, een troosteloze bende waar amper ruimte is voor een lacht en waar een ronduit oncollegiale sfeer hangt. Waar Eva's obsessie voor Mikkel uit voortkomt, wordt pas tegen het eind duidelijk. Dan lijkt er voor Eva ook geen weg meer terug.
Vrijdag 15 november
Woensdagavond na de slecht verstaanbare voorstelling 'Je mag ook niks meer zeggen' zat ik in de foyer van De Kring nog even rustig te lezen in de bundel 'Thuis mag ik niet meer zeuren' (dat was dus wel toepasselijk) van de door mij bewonderde Volkskrant-columnist Sylvia Witteman (geen familie van Paul, voor zover mij bekend) toen ik na enige tijd nietsvermoedend werd benaderd door een oudere heer die duidelijk iets op zijn lever had wat hij dringend aan mij kwijt wilde. 'U bent toch van de krant, hè?, informeerde hij vol verwachting. Hij zag zijn woorden al gedrukt staan in dit papieren medium. 'Geweest', antwoordde ik naar waarheid. 'Ik leef me nu helemaal uit op mijn nieuwssite RoosendaalsPleijdooi, vooral waar het culturele activiteiten betreft'. En ik gaf hem mijn kaartje.
Dat was duidelijk niet de reactie waarop hij zat te wachten. De man zette zijn bokkenpruik op en brieste 'Ik heb me kapot zitten ergeren. Zelden zo'n verschrikkelijke voorstelling gezien, meneer. Die mannetjes bleven maar mekkeren over de joden, de joden dit, de joden dat, ik wist niet waar ik kijken en het zoeken moest'. Daar had hij nu geen last van. Hij hield zijn blik streng op mij gericht. Op zijn lippen stond te lezen 'Wat vond u er nou van?' Bij zo'n vraag laat ik nooit het achterste van mijn tong zien. Mijn mening geef ik niet prijs voordat het op de genoemde website staat. Om hierover in discussie te gaan, leek me sowieso zinloos, want meneer zijn mening stond te horen al onwrikbaar vast. Ik schakelde daarom maar over op een tegeltjeswijsheid die ik echter ter plaatse verzon. 'Ik zou me maar niet druk maken, meneer. Het zijn slechts meninkjes. Bedenk dat er na een in uw ogen slechte voorstelling altijd weer een volgende voorstelling komt. Ga morgen (donderdag) lekker naar 'The Legends' van trompettist Michael Varekamp dat geheel gewijd is aan zijn grote voorbeeld Louis Armstrong . Ik weet zeker dat u na afloop fluitend de kleine zaal verlaat en net als Michael en mij zal concluderen 'What a Wonderful World' this is. Dan hebben we daarna een veel leuker gesprek dan nu mogelijk is. Okay?'. Dat moest de man toch even laten bezinken. 'O... Zo', stond hij in dubio. 'Misschien moet ik dat dan maar doen.....eeeeuuuuhhh ....morgenavond terug komen, bedoel ik'. 'Ik zou het maar doen, u zult er geen spijt van krijgen', knikte ik de man bemoedigend toe. Zo op het oog schuifelde hij tevreden terug naar zijn tafeltje waar zijn gade hem al wat ongedurig zat op te wachten. Ik was blij dat ik mijn onbezoldigde functie van 'Ambassadeur' van De Kring' (ideetje van de vorige directeur Ad van Terheijden) toch weer eens inhoud heb kunnen geven. Benieuwd of de boze bezoeker gevoelig genoeg was voor dit hartstochtelijke 'pleijdooi' maakte ik donderdag opnieuw mijn opwachting bij De Kring.
WORDT VERVOLGD
TOELICHTING: Onder de vlag van George en Eran producties brengt gelegenheidsduo Eran en Jonata in 'Je mag ook niks meer zeggen' in kaart wat er nou vandaag de dag nog wel en niet mag. Hoog nodig, zo betogen ze, want de maatschappij is veranderd. Voor je het weet, bega je een misstap en word je gecanceld.
Vrijdag 15 november
Het college van burgemeester en wethouders van Roosendaal heeft besloten om één miljoen euro te investeren in de Spoorzone. Dit bedrag wordt ingezet om onderzoek te verrichten naar de mogelijkheden op langere termijn voor verstedelijking van dit gebied. 'De afgelopen maanden heeft de gemeente afspraken gemaakt met Rijk, Provincie Noord-Brabant, ProRail en NS om gezamenlijk te onderzoeken of we het spooremplacement stapsgewijs kleiner
kunnen maken door delen van het emplacement uit te plaatsen. Dat maakt ruimte vrij voor meer woningen en voorzieningen, maar biedt ook ruimte om betere verbindingen te creëren tussen de verschillende stadsdelen van Roosendaal', aldus burgemeester Mark Buijs. ProRail zal het zogenoemde haalbaarheidsonderzoek naar verplaatsing van (delen van) het emplacement uitvoeren, daarnaast wordt ook gekeken naar de mogelijkheden voor verstedelijking en de gevolgen voor West-Brabant West. De resultaten worden eind 2025 verwacht.
.
Het college heeft bij de start van de collegeperiode de lange termijnambitie uitgesproken om te groeien, niet alleen in inwoners maar vooral ook in kwaliteit. Voor Roosendaal betekent dit onder meer invulling geven aan een woningbouwprogramma van 10.000 woningen tot 2040. Dit is in de visie van de gemeente geen eenvoudige opgave, omdat deze woningen grotendeels gerealiseerd moeten worden binnen het stedelijk gebied en vooral rondom de spoorknoop, het station. Op termijn moet het gehele spooremplacement uit het centrum worden verplaatst. Het realiseren van zo’n grote ambitie vergt jaren en kan alleen gerealiseerd worden via een stapsgewijze aanpak. De mogelijkheid om nieuwe woningen en voorzieningen te realiseren in dit centrale deel van de stad met ligging tussen de belangrijke focuswijken Westrand, het oude Centrum en Kalsdonk levert ook een stevige bijdrage aan de ambities van het Nationaal Programma Leefbaarheid en Veiligheid. Het biedt onder meer betere mogelijkheden om in deze wijken doorstroming envernieuwing op gang te brengen.
.
Het college is in gesprek gegaan met de provincie Noord-Brabant en de ministeries van Infrastructuur en Waterstaat, en Volkshuisvesting en Ruimtelijk Ordening. Beide ministeries steunen dit initiatief. Om de daad bij het woord te voegen heeft het college van B&W besloten om 1 miljoen euro vrij te maken voor de benodigde onderzoeken naar zowel het verkleinen van die impact van de sporen als naar de wijze waarop stedelijke ambities kunnen worden gerealiseerd. Vooruitlopend op een mogelijke uitplaatsing van het emplacement wordt samen met ProRail gekeken of het mogelijk is het emplacement efficiënter in te richten waardoor al voor 2030 ruimte beschikbaar komt voor woningbouw.
FOTO-ARCHIEF H.G. HESSELINK - Het uitgebreide emplacement in het centrum van Roosendaal is al lang onderwerp van (politieke) discussie. Het College van B&W wil nu echt gaan doorpakken.
Woensdag 13 november
Een wel heel aparte editie van de Roosendaalse Bode die deze week in de brievenbus is gevallen. Het lokale hoofdartikel op de voorpagina moest voor één keer wijken naar de binnenpagina's, omdat de gelijknamige uitgever zichzelf nu eens in de spotlights wilde zetten. De eerste drie pagina's staan geheel in het teken van de actie 'Word jij ook Vriend van de Bode?'
Dergelijke acties betekenen doorgaans niet veel goeds en worden vaak uit financiële nood opgezet. Dat is ook bij dit initiatief het geval. In de (hoofd)redactionele toelichting wordt bekend gemaakt dat het aantal adverteerders afneemt doordat er in de visie van de uitgever steeds meer (lokale) winkels uit de winkelstraat verdwijnen, wat uiteraard zijn weerslag heeft op het aantal adverteerders. In Roosendaal zijn de klassieke winkelstraten al lange tijd vrijwel passè. Met een beetje goeie wil zou je de Molenstraat en de Raadhuisstraat als zodanig kunnen aanduiden, maar ook hier is het gezien de vele gesloten en zelfs gesneuvelde panden (recentelijk is de voormalige winkel van de legendarische Jan Snel met de grond gelijk gemaakt) ook al lang armoe troef.
Zo is de compacte binnenstad, een wensdroom van voormalig ingenieur Riek Bakker, een vehikel eerste klas, automatisch realiteit geworden. Logisch dus dat de Bode op zoek gaat naar nieuwe inkomstenbronnen. De Bode wil echter kost wat kost een gratis krant blijven, want de uitgever is van mening dat (lokaal) nieuws gratis toegankelijk moet zijn. De Gazet van Roosendaal, een gratis huis-aan-huis-blad van DPG Media, is een aantal jaren geleden aan deze filosofie ten gronde gegaan, al was dat mede te wijten aan het kortzichtige- en infame redactiebeleid dat toen gevoerd werd. De juiste mensen zaten daar duidelijk niet aan de knoppen, anders had deze uitgave zo goed als zeker nog steeds bestaan.
Wat behelst de actie 'Word jij ook Vriend van de Bode?' precies? Voor het luttele bedrag van 29,95 euro profiteert 'De Vriend' het hele jaar door van 'allerlei mooie kortingen, cadeautjes en winacties', waarbij nauw samengewerkt wordt met ondernemers en organisatoren van evenementen. Het gaat allereerst om: een onvergetelijk avondje NAC Breda, Deltaplan Neeltje Jans, 15 % korting bij pannenkoekenhuis Koeckens, en 20 % korting op de snoep in de webshop van Matthijs Snoep. Zelf doet De Bode het Jaarboek Roosendaal ter waarde van 14.95 euro in de aanbieding. Gratis neem ik aan. Dan heb je als 'Vriend' de helft van je inleg al snel terug verdiend. Nieuw is zo'n actie niet. Toen RBC nog een BVO was, lanceerde de commercieel manager Hans van der Ende samen met ondernemers uit de regio de zogeheten RBC-kortingspas. Bij de aangesloten winkeliers vielen toen leuke voordeeltjes te behalen. Door het groot aantal deelnemers werd de actie onder het motto 'Koop Lokaal' een doorslaand succes. De Bode doet er mijn inziens dan ook verstandig aan om wat dichter naar de Roosendaalse belevingswereld toe te schuiven. Om bij RBC te blijven: Bied als Bode bij voorbeeld met enige regelmatig gratis kaartjes aan voor de thuiswedstrijden van RBC. De in het Atik Stadion acterende voetbalclub heeft daar gezien de gepubliceerde wedstrijdverslagen een commercieel belang bij, dus de Oranje-Witten zullen daar best voor te porren zijn. Dat levert 'De Vriend' toch telkens een besparing van 5 euro (toegangsprijs) op. Ik denk dat dit gebaar de Roosendaalse lezers meer aanspreekt dan 'een onvergetelijk avondje NAC Breda'. Wij Roosendalers hebben nu eenmaal niet zoveel met de BVO uit 'Roosendaal-Oost (grapje van burgemeester Mark Buijs bij zijn installatie tot burgemeester van Roosendaal, onder toeziend oog van zijn Bredase collega Paul Depla die daar wel om kon lachen).
In een grijs verleden heb ik samen met Radio Europa uit Etten-Leur eens een artiestenprogramma georganiseerd, ter ondersteuning van het toenmalige noodlijdende radiostation. Zo'n fysieke actie zou De Bode ook eens moeten overwegen, bij voorbeeld voor of na een thuiswedstrijd van RBC. Diverse lokale artiesten zullen best bereid zijn om hier hun muzikale medewerking aan te verlenen, want het voortbestaan van De Bode is ook in hun belang, zeker nu het Roosendaalse nieuws bij de Roosendaalse redactie van BN/DeStem een ondergeschoven kindje is geworden. Een leuke gelegenheid ook voor de bezoekers om kennis te maken met de gezichten achter De Bode. Dar moet deze uitgever toch eens over nadenken. Het motto: De Roosendaalse zangvrienden van De Bode trakteren u op een onvergetelijke muzikale (Voetbal)middag.
Dinsdag 12 november
Dinsdag 26 november a.s. verzorgt Ad Rooms in de Tolbergse Schuurkapel, Damastberg 108 in Roosendaal een lezing over het Rijke Roomse Leven. Aanvang; 14.00 uur. Vrij entree met de mogelijkheid om na afloop een vrije bijdrage te geven.
Jarenlang schreef Ad Rooms wekelijks een rubriek in de dagbladen Brabants Nieuwsblad en later BN/DeStem over het Rijke Roomse Leven. Intussen heeft dat geresulteerd in vijf boeken, waarvan er al duizenden zijn verkocht. In de krant hebben heel veel afleveringen gestaan. Tijdens de lezing legt hij uit waarom hij ooit is gaan schrijven over die periode van weleer, welke reacties dat los maakte en waar dat allemaal toe geleid heeft. Verder behandelt hij een aantal onderwerpen uit die periode. Dat gebeurt aan de hand van reacties van lezers en is gelardeerd met anekdotes en beelden. Het is een beetje een verhaal met een lach en een traan. De onderwerpen die de revue passeren zijn onder meer: de
catechismus, de vastentijd, strenge regels en richtlijnen, zwanger en ongehuwd, de eerste heilige communie, een aantal heiligen, belevenissen van misdienaars, de kerkgang en engelen. Een lezing die voor veel mensen herinneringen zal oproepen naar tijden van weleer die niet altijd even prettig waren, maar waar naast een traan meestal ook wel ruimte was voor de (gulle) lach.
FOTO: Grote gezinnen was een van de kenmerken van het Rijke Roomse Leven.
Dinsdag 12 november
Ik trof het deze maandagochtend weer eens niet bij de Jumbo Supermarkt aan de Van Beethovenlaan. Net als een week eerder stonden er twee medeklanten bij het statiegeldapparaat, gewapend met drie volle vuilniszakken die opgestapeld in het Jumbokarretje lagen. Vergenoegd maakten de dames -ik vermoed moeder en dochter- zich op om hun emballageballast te legen in de buik van de machine. Op apparaat nummer 2 was een briefje geplakt, net als vorige week, en dat soort briefjes voorspellen niet veel goeds. 'DEFECT, WIJ VERONTSCHULDIGEN ONS VOOR HET ONGEMAK, stond er met koeienletters op te lezen.
Ik kan dat tekstje inmiddels wel dromen, want Jumbo maakt nooit veel haast met het laten repareren van die ondingen. 'Moeder en dochter' vorderden intussen maar langzaam met het voeden van de gemechaniseerde veelvraat. Ze voelden zich kennelijk in hun element, want regelmatig onderbraken ze zonder op of om te kijken en blind voor de geirriteerde blikken van de andere klanten in de rij hun werkzaamheden voor een 'koffieklets'. De koffie hadden ze van thuis meegenomen in een thermoskan, zo'n goedkoop exemplaar waar de walm van de Action omheen geurde. De statiegeldautomaat zelf leek er ook niet veel zin in te hebben. Al snel besloot het ook tot een koffiepauze, die gelukkig snel de kop in werd gedrukt door een te hulp gesnelde supermarktmedewerker.
In zo'n situatie kun je als ongeduldig wachtende met een kort lontje drie dingen doen. Lijdzaam toezien tot het karwei ten lange leste is geklaard of het voor gezien houden en je geluk beproeven bij de tegenover gelegen AH-supermarkt. Een supermarkt is niet van steen, maar een lichaam dat tijdens openingsuren constant in beweging is. Helaas vertoont dit statiegelddeel van het lichaam ook bij de Zaanse grootgrutter vaak kuren, overstappen was dus ook een ongewisse handeling. Ik besloot na ampele overwegingen om eerst een rondgang te maken door de Jumbo om vast de drie geplande boodschapjes in mijn karretje te droppen en even halt te houden bij het bladenrek. De vorige keer maakte ik van die gedwongen wachttijd gebruik om de laatst uitgekomen Asterix in zijn geheel te lezen. Daarmee bespaarde ik mezelf tevens een uitgave van 6,95 euro, als ik me de verkoopprijs tenminste goed herinner. Zo was wachttijd toch geen verloren tijd, want daar is het leven echt te kort voor.
Deze keer onderwierp ik de nog aanwezige omroepbladen in het rek aan een snelle inspectie. Ik ben al jaren zeer tevreden geabonneerd op MaxMagazine van omroeppionier Jan Slagter, maar het kan natuurlijk nooit kwaad om eens te zien wat de con-cullega's momenteel te bieden hebben. Ik begon met een oude liefde: de BNN/VARAGids, die in mijn tijd nog gewoon door het leven ging als de VARA-gids. Die las ik destijds achterstevoren, omdat daar de columns van Youp van 't Hek en Mart Smeets stonden afgedrukt. Nu stuitte ik op dat vertrouwde plekje op een rubriek van de bij 'Vandaag Inside' in ongenade gevallen schrijver Eus. Zijn achternaam wil zich maar niet vastzetten in mijn geheugen. Hij beantwoordt in deze rubriek vragen van lezers in de categorie 'MENS, WAAR MAAK JE JE DRUK OM!, maar omdat het voor een ZZP-er niet altijd lonend is om mensen de waarheid voor te spiegelen, liet Eus die hartenkreet beroepshalve achterwege. Hij beantwoordde onder meer een brief van een mevrouw die vertelde tot voor kort altijd genoten te hebben van Astrid Joosten als presentatrice van de kennisquiz '2 voor 12'. Daar was nu plots een eind aan gekomen doordat -althans volgens de klagende lezeres- Astrid het niet nodig achtte om bij een deelneemster die zich presenteerde als interieurverzorgster door te vragen over haar beroep, wat ze bij de zogeheten hoger opgeleiden meestal wel doet. Eus had zowaar de moeite genomen om bij de opnamechef van '2 voor 12' te informeren hoe dat nu precies zat.
Naar het schijnt had Astrid dat wel gedaan, maar dat nu juist dit als enige onderdeel uit het programma was gesneden vanwege tijdgebrek. 'Maar', zo verzekerde de opnamechef, 'als het spel eenmaal op de wagen is, wordt er niet meer in geknipt. Hoe zou Eus dat doen bij zijn tv-programma waarin hij geknipte gasten of liever gezegd te knippen gasten ontvangt, wat zelden of nooit gebeurt, vroeg ik me af. Na deze erha-erlebnis bladerde ik nog wat andere bladen door, waar ik echter niets noemenswaardigs in kon ontdekken. Mijn oog viel nog wel even op een van de roddelbladen met Willeke Alberti op de cover. 'Goh', die wordt in 2025 ook al weer tachtig jaar, net zo oud als Lennaert Nijgh zou zijn geworden', realiseerde ik me Ik had omroepbaas Jan Slagter enkele maanden terug voorgesteld daar iets mee te doen - een gezamenlijk concert van Boudewijn de Groot, Herman van Veen en Jenny Arean met hun vertolkingen van de liedjes die Nijgh bij leven voor hen geschreven heeft, leek me zeer gepast. Slagter liet via zijn secretaresse weten daarvoor geen ruimte te hebben in de programmering voor 2025, maar wellicht gaat hij nog wel iets met die lieve Willeke doen, een zangeres die ik heb leren kennen als een schat van een vrouw die zo'n bijzondere ode ten volle verdient.
Inmiddels stond er geen rij meer voor het statiegeldapparaat, dus kon ik met de nodige vertraging eindelijk mijn bescheiden aantal blikjes kwijt, wat een tegoedbonnetje van 2,75 euro opleverde. Nu had ik wel eens gehoord van zogeheten bulkautomaten waar je de vracht in vol ornaat in kunt kieperen, waarna er net als bij de 'gewone' apparaten een keurig tegoedbonnetje uitrolt. Toch maar eens informeren bij Statiegeld Nederland Tomba Systems. Amper een dag later trof ik al een reactie aan in mijn mailbox met onderstaande tekst, afkomstig van product-expert Wouter Scha.
'Dank voor uw email. De ergernis is te begrijpen. Desalniettemin vinden wij het fijn dat mensen de moeite nemen om hun emballage retour te brengen. Dit zorgt ervoor dat de grondstoffen (weer) hergebruikt kunnen worden. De mensen die met een grote hoeveelheid in 1 keer komen, kunnen inderdaad spaarders zijn, maar ook zogeheten recyclejagers. Mensen die flesjes en blikjes oprapen om er een paar euro mee te verdienen. (daar kan ik over meepraten. In Roosendaal kennen wij 'Brigitte Bulk' (koosnaampje), een klein gezet blond vrouwtje dat de ganse dag in de binnenstad de afvalbakken inspecteert op zoek naar het kleine geluk, JP)'.
Wouter Scha ging verder. 'Wellicht bent u als nieuwssite op de hoogte van de website van statiegeld Nederland. Hierbij de link: Locatiewijzer - Statiegeld Nederland . Door middel van de filteroptie 'Bulk' zijn diverse locaties te zien waar grote bulk automaten staan. Dat zijn automaten waar in 1 keer meerdere flesjes en blikjes in kunnen.
Niet alle supermarkten staan er nog op. Dit om stormloop bij deze partijen in den beginne nog te verminderen. Einde persbericht.
Met dank aan Wouter Scha. Toch lijkt het me raadzaam dat 'mijn' Jumbo snel overgaat tot de aanschaf van zo'n bulkautomaat. Dat bespaart de klanten een hoop tijd en ergernis. En zoals iedere supermarkteigenaar weet: een tevreden klant is een klant met een hogere verblijfswaarde.
De huidige stand van zaken nog even gememoreerd: Statiegeld Nederland breidt het netwerk van bulkmachines steeds verder uit. Zo heeft afval- en energiebedrijf HVC onlangs een bulkmachine geopend in Beverwijk en binnenkort komen daar de locaties Dordrecht en Westknollendam bij. Een bulkmachine is een speciale statiegeldmachine waar grote hoeveelheden statiegeldflesjes en -blikjes in één keer kunnen worden ingeleverd, tot wel 100 stuks per keer. Dit moet het inleveren van statiegeldverpakkingen zo makkelijk mogelijk maken. Inmiddels staan er zes bulkmachines in het land.
Bezoekers kunnen na het inleveren in Beverwijk kiezen om het statiegeld terug te krijgen via een Tikkie of het te doneren aan de Reddingsbrigade Wijk aan Zee.
Statiegeld Nederland denkt dat vanwege het inlevergemak de inwoners van Beverwijk gestimuleerd worden om meer lege flesjes en blikjes in te leveren, waardoor nog meer flesjes en blikjes gerecycled kunnen worden tot nieuwe verpakkingen. U als lezer begrijpt het al. Jantje Contantje of in dit geval Japie Contantje is in dit beleidsplan weer eens over het hoofd gezien. Zouden de mensen aan de top nou echt niet beseffen hoeveel klanten hun boodschappen nog steeds contant afrekenen. Die hebben doorgaans niks met tikkies en tokkies, of hoe deze moderne alternatieven ook mogen heten.
Wethouder Suzanne Klaassen van de gemeente Beverwijk zei bij de ingebruikname: “We zijn erg blij met de plaatsing van de bulkmachine bij het afvalbrengstation van HVC. Het is een goede eerste stap voor de regio om meer blikjes en flesjes te verzamelen en zo meer te recyclen. Het is fijn dat het voor inwoners nu makkelijker wordt om veel flesjes en -blikjes tegelijk in te leveren en hun statiegeld terug te krijgen of te doneren aan een lokaal goed doel. Daarnaast hebben we een actieve community met zwerfafvalrapers, waar we heel blij mee zijn. Deze machine maakt het voor hen makkelijker om te zorgen voor een schonere leefomgeving met minder zwerfafval. Inwoners van Beverwijk, Heemskerk en Velsen zijn welkom om de machine te gebruiken', aldus mevrouw Suzanne Klaassen.
Gertjan de Waard, directeur Inzameling HVC deed haar verhaal nog eens dunnetjes over. “We hopen dat deze extra service eraan bijdraagt dat inwoners weten dat ze ook voor klein grof afval, zoals batterijen, lampen en kleine elektrische apparaten hier terecht kunnen. Deze producten belanden vaak nog in het restafval en dat is jammer. Want als we dit afval goed scheiden kunnen er weer nieuwe producten van gemaakt worden, wat weer beter is voor het milieu. Zo werken we samen aan een schone wereld'.
Momenteel zijn er ruim 5.000 terugbetalende inleverpunten in Nederland en 23.000 vrijwillige inleverpunten waar het statiegeld veelal gedoneerd kan worden. Dat aantal groeit hard, onder meer met automaten in attractieparken, scholen, bioscopen en tankstations. De komende jaren komen er nog 5.400 terugbetalende inleverpunten bij, waaronder de bulkmachines. Het wordt hoog tijd dat de bulkmachines ook hun intrede doen in onze regio. De huidige statiegeldautomaat van mijn' Jumbo manifesteert zich veel te vaak als bottleneck, en die kop mag er best afgehakt worden.
FOTO - Wat zou het mooi zijn als je met één handeling afstand kan doen van je volle emballagezak. In Beverwijk, Heemskerk en Velsen is dat al geruime tijd de dagelijkse praktijk. Hopelijk volgt West-Brabant snel. Maar zorg er alsjeblieft voor dat contant geld-betalers niet het ondergeschoven kindje worden.
Statiegeld - bulkmachines.jpeg
Dinsdag 12 november
Toen ik net als Mark Buijs en nog negen anderen solliciteerde naar de functie van burgemeester in Roosendaal kreeg ik vanuit het Provinciehuis in Den Bosch een telefoontje met de mededeling 'Helaas, meneer Pleij, we kunnen uw sollicitatie niet in behandeling nemen, want u hebt namelijk uw leeftijd tegen'. Wat was het geval? Een burgemeester wordt geacht om uiterlijk op zijn 70-e verjaardag zijn functie neer te leggen. Dat zou betekenen dat ik met mijn 67 jaar dit mooie ambt maar drie jaar zou mogen uitoefenen. En dat schiet natuurlijk niet op. Een burgemeester wordt geacht minstens één termijn van zes jaar uit te dienen.
Ik heb over deze volstrekt achterhaalde vorm van leeftijdsdiscriminatie nog protest aangetekend bij het College van de Rechten van de Mens. Hoezeer dit geachte college het ook betreurde 'kunnen we helaas niets voor u betekenen'. Het gaat hier immers om wetgeving en om daar verandering in te brengen, is aan de landelijke politiek, maar we begrijpen echter wel dat dit uiterst zuur voor u is en dat het voor u sowieso te laat is om uw grote wens in vervulling te zien gaan'.
Daar stond ik dan met mijn goeie gedrag. Ik heb nog wel premier Dick Schoof hierover een brief gestuurd (het is niet mogelijk om onze minister-president te mailen), maar dat zal hooguit in de verre toekomst iets uithalen. Het is bovendien merkwaardig dat oud-burgemeesters nog wel uitgenodigd kunnen worden om ergens als interim-burgemeester aan de slag te gaan. Dan geldt die leeftijdsgrens geen rol meer. Hoewel wij het in Roosendaal met Mark Buijs goed getroffen hebben - dat durf ik na drie persoonlijke ontmoetingen wel te stellen- is de wijze waarop de burgemeester nu wordt benoemd ook niet meer van deze tijd.
Waarom zou alleen een vertrouwenscommissie die geheel uit raadsleden bestaat een advies mogen uitbrengen aan de koning en de minister van Binnenlandse Zaken. Let wel, de opkomst bij de laatste gemeenteraadsverkiezingen lag onder de vijftig procent. Deze raad kun je dus niet beschouwen als representatief voor de gehele bevolking. Het is inderdaad wenselijk dat de benoemde burgemeester plaats maakt voor de direct door de bevolking gekozen burgemeester. Deze nieuwe vorm van bestuur zou dan wel vergezeld moeten gaan met uitgebreide bevoegdheden voor de burgemeester nieuwe stijl. Dat de functie dan een wat politieker getint karakter krijgt is allerminst een bezwaar. Integendeel zelfs. Wie zijn mening geeft over de inrichting van de samenleving, bedrijft automatisch politiek. Het begrip 'politiek' is dus bij elke kwestie van enige omvang een niet weg te denken machtsfactor. Bovendien zal de bevolking zich door deze wetswijziging veel meer betrokken voelen bij de dagelijkse, lokale politiek. Nu ervaren veel burgers dit als een ver-van-mijn-bed-show waar ze toch geen invloed op kunnen uitoefenen. Een gekozen burgemeester brengt het bestuur dus dichter bij de mensen waar het om gaat. En als dan die vermaledijde leeftijdsgrens ook nog van tafel gaat, krijg ik de volgende keer als de wisseling van de wacht weer aan de orde is wellicht een eerlijke kans. Ik zou maar wat graag mijn carrière willen afsluiten met minstens zes jaar burgemeesterschap. Van Roosendaal uiteraard!
FOTO: Een gekozen burgemeester staat dichter bij de burgers. Soms letterlijk.
Maandag 11 november
Voor de eerste keer in de historie was niet de theaterfoyer maar de kleine zaal van De Kring zondagmiddag het trefpunt van de maandelijkse gratis jazz-instuif van Ton van de Geijn. 'We hebben de verbinding gezocht met de jeugd om hen te laten zien en vooral zelf te ervaren hoe levendig de jazz is en hoe de jazz ook voor hen een onuitputtelijke inspiratiebron kan zijn', aldus Jazz750-voorzitter Hans Verbraak in zijn welkomstwoord.. Omdat het afgevaardigde jeugd-blazersensemble van de Muziekvereniging Roosendaal te groot was voor de theaterfoyer werd noodgedwongen uitgeweken naar de kleine zaal. Wat de vele bezoekers betreft, mag deze setting van tafeltjes en stoelen zo blijven.
Eigenlijk was dit precies het duwtje in de rug dat Ton van de Geijn nodig had om zijn gratis jazz-instuif op een gepaste wijze vorm te geven, want terug naar de theaterfoyer lijkt ondenkbaar. Daar is Ton van de Geijn figuurlijk al lang uit zijn jasje gegroeid. Nadat alle jonge deelnemers één voor één door Hans Verbraak waren geintroduceerd, zorgde het vaste Jazz750-ensemble op stevige wijze voor een vliegende start. Een flyer met het programma zou zo langzamerhand geen overbodige luxe zijn, want het is altijd leuk om te weten wat je te wachten staat op zo'n middag. De jonge zangeres Sara van Gaans, die de laatste tijd bij menig evenement opduikt, ging kort voor de pauze helemaal los op 'I'm in a New York State of Mind'. Ik wil haar best eens zien en vooral horen in een speciaal op haar vocalen afgestemd arrangement van 'Mr. Bojangles', het favoriete nummer van wijlen Sammy Davis JR. 'Het is voor mij ondenkbaar om een show te doen zonder dit nummer', aldus een van zijn uitspraken. De jazzmiddag zou nog meer kleur op de wangen krijgen indien er ruimte zou zijn voor choreografie. 'Mister Bojangles' leent zich daar uitstekend voor. Ton keek voorafgaande aan ieder nummer op André Rieu-achtige wijze of alles goed op elkaar was afgestemd, maar dat zat steeds wel goed. Vanwege de krappe ruimte waren de tafeltjes dun gezaaid, maar wie het geluk had daar een stoeltje te bemachtigen kreeg ook nog eens een gratis borrelglaasje pinda's aangeboden. I wasn't so lucky! Hans Verbraak maakte eerder bekend dat begin volgend jaar een ode wordt gebracht aan Jack van Poll, de 'godfather' van de Roosendaalse jazz. Iets om nu al naar uit te kijken.
'Mag het licht uit?', aldus een hartenkreet van De Dijk in een vervagend verleden. 'Mag de verwarming aan?', was ik deze zondagmiddag geneigd te roepen, want knus was het niet bepaald, ondanks dat je elkaar zo lekker kon aanvoelen. Qua temperatuurbeleving was de instuif te vergelijken met een reguliere kerkdienst in het begin van de winter. Jassen aanhouden, was dus het devies. Ik hoop dat een verbeterde isolatie ook onderdeel is van het renovatieplan dat aan het eind van dit theaterseizoen van start gaat in De Kring. Een schouwburg hoort niet alleen hartverwarmend maar ook huidverwarmend te zijn.
Het variatieorkest van Muziekvereniging Roosendaal kwam zaterdagmiddag in actie in het Atik Stadion met een muzikale reis naar De Efteling. Het betrof hier een doorlopend verhaal van een doorsnee Roosendaals gezin dat een daguitstapje maakt naar het levenswerk van Anton Pieck. Via een voice-over wordt onderweg de geschiedenis van het sprookjespark van diverse kanten belicht. De reis verliep niet bepaald zonder horten of stoten. maar onder artistieke leiding van Wendy Bullens werd dit een uitstapje om nooit te vergeten.
FOTO: Sara van Gaans ging lekker los op 'A New York State of Mind'.
Maandag 11 november
De eerste internationale productie van Michiel van Erp, over de tragische liefdesgeschiedenis tussen Giacomo Casanova en zijn eerste geliefde Lucia, is een fraai geschoten kostuumdrama dat meer uitlegt dan invoelbaar maakt.
'Een schitterend gebrek' had het regiedebuut van Erwin Olaf moeten worden. Al in 2014 trof hij de eerste voorbereidingen om het gelijknamige boek van Arthur Japin te verfilmen, maar uiteindelijk moest hij het project wegens ziekte stilleggen. Michiel van Erp nam het stokje van de vorig jaar overleden fotograaf over.
Japin gaat aan de haal met een vermelding van ene Lucia in de memoires van Giacomo Casanova (dé Casanova) en bouwt daar een tragisch liefdesverhaal om heen. Een liefdesverhaal waarin de vergankelijkheid van schoonheid en identiteit een grote rol spelen. Thema’s die veelvuldig in het werk van Erwin Olaf terugkomen.
Lucia (Dar Zuzovsky) en Giacomo (Jonah Hauer-King) ontmoeten elkaar in 1742 op een bruiloft in het Italiaanse Passiano. De twee zijn op slag verliefd en besluiten te trouwen. Maar Giacomo heeft eerst zaken in Venetië af te ronden. Hij komt over zes maanden terug, belooft hij. In die periode raakt Lucia besmet met de pokken waardoor haar gezicht verminkt raakt. In die hoedanigheid wil ze Giacomo niet onder ogen komen en wanneer hij zich na zes maanden weer meldt, wil zij hem niet meer zien en maakt zich uit de voeten. Een dubbel gebroken hart is het gevolg. In zijn memoires schrijft de historische Casanova dat hij Lucia jaren later weer tegenkwam in een Amsterdams bordeel. Een tot de verbeelding sprekend gegeven, maar helaas heeft Michiel geen filmbeelden van Amsterdam in deze productie verwerkt.
'Een schitterend gebrek' vult in wat de gevolgen van Lucia’s drastische keuze zijn, maar kleurt de personages psychologisch verder weinig in. De emotionele beweegredenen van de twee geliefden worden regelmatig letterlijk uitgespeld, maar zelden invoelbaar gemaakt. Vooral Lucia blijft een wat ongrijpbaar, tegenstrijdig personage. Vrijgevochten en bakvis ineen. Iemand die, ondanks haar spel met identiteit, uiteindelijk maar bar weinig ontwikkeling doormaakt. De feministische ondertoon waarop de film lijkt in te zetten, komt daardoor niet uit de verf.
Neemt niet weg dat Een schitterend gebrek (deze maand openingsfilm van Film by the Sea) een knap geschoten kostuumdrama is. In deze eerste Engelstalige productie laat Van Erp het Amsterdam van de achttiende eeuw fraai tot leven komen in gestileerde scènes, badend in het licht of zich juist afspelend in donkere, kaarsverlichte kamers. Alsof de hand van Erwin Olaf nog zichtbaar is.
Onbegrijpelijk is wel dat Casanova niet door het masker van Lucia heen keek bij de eerste ontmoeting sinds hun abrupte scheiding. Pas toen zij letterlijk haar masker liet vallen, wist de hartendief wie hij voor zich had. Maar zijn reactie was zo mogelijk nog lomper dan we dagelijks in het tv-programma 'Lang leve de liefde (SBS-6)' te zien krijgen. Dat was niet wat je van een ultieme charmeur had mogen verwachten. Hoe besmettelijk was pokken eigenlijk in die dagen, in een periode dat vaccinaties nog niet bestonden?
Niemand droeg pokken bij zich zonder het te weten (geen asymptomatische dragers). Het verspreidde zich relatief langzaam. Pokken waren meestal niet besmettelijk totdat een geïnfecteerde persoon te ziek was om in de buurt van veel andere mensen te zijn Het verspreidde zich meestal onder mensen die in hetzelfde huis woonden. Zo werd Lucia aangestoken door haar bazin. De film was zondagochtend voor het laatst te zien in City-Cinema. De rolprent wordt nog één keer vertoond op woensdag 13 november in Cine-Service Etten-Leur.
Zondag 10 november
Johan Derksen was onlangs in 'Vandaag Inside' weer eens heel stellig. We moeten geen derderangs artiestjes meer naar het Eurovisie Songfestival sturen. We hebben immers Anouk die bovendien een prachtig lied op de planken heeft liggen. Gun haar gewoon die kans'. Vervolgens werden we getrakteerd op een kort fragment van een schreeuwende Anouk die een ongekende hoop schurend lawaai uit haar scheur wist te trekken. Kompaan Van der Gijp kreeg er trillende oortjes en duizelige oogjes van. Derksen exit wat mij betreft. En nu definitief. Die valse ingestudeerde wegloop-sketches komen me echt de keel uit.
Na donderdag 7 november weet ik het zeker. Niet Anouk, maar Milène van der Smissen hoort ons land te vertegenwoordigen op het zo omstreden liedjesfestival. Want in haar nieuwe one-woman-show 'All By Myself' schetst Miléne niet alleen een fraai muzikaal portret van Celine Dion, ze laat zichzelf eveneens van haar beste muzikale- en theatrale kant zien. This girl is in dit programma helemaal 'on fire' , gezegend met een stemgeluid dat zelfs brulaap en blaaskaak Donald Trump volledig van het podium had geblazen. En dan dat heerlijke brutale koppie, dat komt zoveel prettiger over dan die immer koele blik van Anouk. Enkele seizoenen terug verraste Milène ons in De Kring al met een prachtige ode aan die andere power-lady Dolly Parton. Waarom zou je zo ver van huis gaan om een zoektocht te starten naar Dolly, terwijl je Miléne bij wijze van spreken om de hoek kunt vinden. Die vraag heb ik voorgelegd aan Omroep Max-baas Jan Slagter. Antwoord volgt ongetwijfeld nog. In 'All By Myself' is Miléne een Celine Dion met een rauw randje dat wel zo lekker smaakte. Net als bij Dolly had ze in 'All By Myself' een leuke interactie gepland met een bezoeker op de eerste rij. 'Onze' trouwe belastingmedewerker Ad was daarbij het lijdend voorwerp, Hij moest zelfs zijn hoofd even op het 'schandblok' leggen. (B)aardige Ad wordt wel vaker naar voren gehaald. Kennelijk heeft hij iets over zich dat bij vrouwelijke artiesten in de smaak valt. De bofkont!
Ik heb het geluk gehad de echte Celine in levende lijve te zien tijdens één van haar befaamde shows in Las Vegas, en ik vroeg me af hoe Milène zich staande zou houden op het grote podium in een groots opgezet programma met orkest en een dansgroep. 'Celine Dion - de Musical' lijkt me geknipt voor haar. Maar als ze eerst op zoek wil gaan naar een (w)aardige opvolgster van Dolly en Celine dan denk ik in de eerste plaats aan Cher, Joan Baez of de veel te vroeg overleden Melanie. Aangaande 'All By Myself' vraag ik me wel af waarom 'Alone' niet in dit programma is opgenomen. 'Dat zou een heerlijke uitsmijter zijn geweest. Nu pakte de toegift - voor zover je daarvan kon spreken- wat magertjes uit. Wat let Milène om 'Alone' alsnog in te voegen. Helaas zullen wij daar in Roosendaal geen getuige van zijn, maar je moet theaterbezoekers elders ook wat gunnen.
All By Myself - Milène van der Smissen, gezien op donderdag 7 november door Jaap Pleij in de kleine zaal van De Kring.
Zondag 10 november
De zeer enthousiaste zanggroep Muzikael leerde ik destijds kennen via Co Vergouwen. Hoevense Co was toen net het stoeltje gegund achter de toetsen in de Margriet Eshuijs Band en ik herinner me nog goed hoe de helaas veel te vroeg overleden Margriet zich in mijn radioprogramma Spotlight op Radio Stad FM zeer lyrisch uitliet over de muzikale verrichtingen van Co binnen de band. Hij lag ook nog eens zeer goed binnen de groep, voegde ze er in haar enthousiasme nog aan toe.
Dat verbaasde me niets toen Co, die veel arrangementen heeft geschreven voor Muzikael, niet veel later in levende lijve mijn hooggeëerde gast was in de studio aan Roosendaalse Molenstraat. Wat een fijn en interessant mens om op visite te hebben. Dat zal Margriet en haar partner Maarten Peeters ook zo ervaren hebben.
Naast Co ben ik sindsdien ook Muzikael op de voet gaan volgen, voornamelijk via optredens in Fidei et Arti in Oudenbosch, en steeds met een wederkerend genoeglijk gevoel. Het verbaast me telkens weer hoe zo'n relatief kleine gemeenschap als Hoeven zoveel muzikaal talent via het modieuze doorselecteren weet voort te brengen en te bundelen. 'Ho-Even' (een kreet die bij deze oosterburen veelal werd geslaakt tegen het overvliegend vliegverkeer, JP), zullen de getrouwen nu in koor roepen. 'Wij zijn altijd al een cultuurbaken geweest tussen Roosendaal en Etten-Leur'. Ik neem het zonder meer aan.
Gelukkig koos Muzikael voor de show 'Van Eigen Bodem', die afgelopen zaterdag en zondag te zien was in de Roosendaalse Kring, voor een geheel muzikale doorloop. Woorden waren hier overbodig. Muzikael deed zijn naam extra eer aan door de muziek te laten te spreken. Dat sprak voor zich! Wederom was ik zaterdag getuige van een voorstelling om de vingers bij af te likken. Een mooi stijlvol programma vol afwisseling dat voorzien van schitterende arrangementen een feest was voor beide ogen en vooral oren. Er was tevens zichtbaar veel werk gemaakt van de choreografieën, en dat alles tegen een smaakvol decor. Zo'n leuk, sterk en overtuigend ensemble gun je een theatervoorziening op (Van) Eigen Bodem, maar ik was maar wat blij om de koorleden dichtbij in Roosendaal al zingend en dansend te mogen ervaren.
Het wachten is nu nog slechts op 'Muzikael de Musical' (in de Kring Deo Valente God en cultuurclusterdirecteur Jan-Hein Sloesen het willen). Co Vergouwen was deze keer als mede-arrangeur vertegenwoordigd met maar liefst vier bijdragen: Blof-medley - voor de pauze , Feestparade, Dutch Songfestival Medley en Love Myself - na de kort uitgevallen pauze. Persoonlijke hoogtepunten waren voor mij verder: Iedereen is van de Wereld (gelukkig maar, een andere hebben we vooralsnog niet), Roller Coaster, Why Tell Me Why, en Arcade met als klapper het swingende slotakkoord 'Multicolor'. Ik hoorde dit nummer voor het eerst in het concert van Powerized op 15 september in De Kring en ik was maar wat blij deze Powerballad ook terug te vinden in het programmaboekje van 'Van Eigen Bodem'. Het scheelde maar weinig of het dak ging er af in De Kring, wat met het oog op de naderende verbouwing wel een aardig voorproefje zou zijn geweest. Zoals gezegd, ik wacht nu met smart op 'Muzikael de Musical', want ik ben er van overtuigd dat Muzikael daar ook wel mee uit de voeten kan.
Zondag 10 november
Afgelopen donderdag lag er een handgeschreven envelop in mijn brievenbus, Het handschrift kwam mij niet bekend voor. En dat iemand in de wereld van de digitale post de moeite had genomen om mij op deze manier deelgenoot te maken van een papieren bericht, stemde extra nieuwsgierig. In de envelop zaten twee kaartjes met een religieus getinte kennisgeving.
DE WEG NAAR HET LEVEN
Jezus Christus zegt:
Ik ben de weg, de waarheid
En het leven. Niemand komt
tot God de Vader dan door mij
Op het andere kaartje staat dezelfde tekst in een wat andere context dik gedrukt, met het advies: (lees de Bijbel, Johannes 14,6)
Ik heb geen idee aan wie ik deze (ongetwijfeld welgemeende) boodschap te danken heb. De afzender maakt zich niet bekend en dat roept toch de nodige vragen op, zoals:
Waarom neemt iemand de moeite een envelop te pakken, daar een postzegel van 1,00 euro op te plakken (bij Dirk van den Broek heb je daar een heel stokbrood voor), vervolgens de pen ter hand neemt om daar geheel correct mijn naam en adres op te schrijven en ter afronding van dit proces naar een brievenbus loopt om het briefje naar de andere kant van de provincie te sturen. De envelop is afgestempeld in Den Bosch, dus ik vermoed dat deze onbekende heilsprofeet uit die contreien afkomstig is. Nu ben ik zeer benieuwd of er meer mensen in de regio West-Brabant zijn die via Tante Post 'de weg, de waarheid en het leven' zijn gewezen.
Wellicht kan minister Faber lering trekken uit deze tactiek om haar visie te verkondigen. Ik wijs haar graag de weg.
Ik ben beleid, de onverzoenlijke
En de bewaker van het leven in Nederland
Niemand overschrijdt de grens dan door mij
Mocht iemand onverhoopt toch door de mazen
Van het net glippen, bedenk dan dit
Hier wordt gewerkt aan uw terugkeer
Kom dus niet tot mij, wat ook geldt voor uw
Overtollige volwassen kinderen
Ik ben zo moge duidelijk zijn dus beleid,
Maar verwacht van mij echter geen goedertierenheid
Vrijdag 8 november
Al vindt hij het zelf nog moeilijk te bevatten, toch is het een feit. Na ruim 60 jaar van musiceren, dirigeren en componeren zal de geboren en getogen Roosendaler Wil Broos, zijn dirigeerstok neerleggen. De twee concerten van de Stichting Weense tunes op zaterdagavond 16 november om 20.00 uur en zondagmiddag 17 november 13.30 uur zullen de laatste twee uitvoeringen zijn onder zijn bezielende leiding.
Ook nu nog tijdens de wekelijkse repetities van het koor en afzonderlijk het orkest, straalt het enthousiasme om te musiceren van hem af. Enthousiasme voor muziek die hij jarenlang op zoveel mensen als deelnemer of luisteraar wist over te brengen, kan gezien worden als zijn handelsmerk. Jongeren op weg helpen naar het concertpodium was een grote drijfveer. Bij tegenslagen wanneer er door allerlei omstandigheden kort voor een concert, opera- of operette uitvoering een solist of muzikant gedwongen uitviel, bleef hij altijd optimistisch en kwam hij met een oplossing. Zijn betekenis voor muziek in Roosendaal en wijde omgeving zou een boek kunnen vullen. Het varieert van de oprichting en jarenlang dirigeren van het Moeder Godskoor, dirigent van het Roosendaals Gemengd Koor, Opera Ensemble Bel Canto, oprichter en dirigent van het Jongerenkoor Close Up, oprichter van de Stichting Roosendaalse- Opera en Operette Stichting, initiatiefnemer van de CUMA, jarenlang het verzorgen van de carnavalssingle van Stichting Carnaval, mede initiator van de onvergetelijke eucharistieviering op carnavalszondag, dirigent van de voormalige PTT harmonie enz. Voor zijn grote verdiensten voor cultureel- en muzikaal Roosendaal is Wil Broos in de loop der tijd benoemd tot Ridder in de Orde van Oranje Nassau en is hij de trotse drager van de gemeentelijke Roosenspeld.
.
De uitvoering op zondag 17 november is uitverkocht. Er zijn nog wel kaarten voor zaterdag 16 november verkrijgbaar.
Na de vele grote operette-producties die hij op de planken wist te brengen in De Kring, is zijn liefde voor het operettegenre en Weense muziek altijd gebleven. Dat heeft erin geresulteerd dat hij momenteel als dirigent werkt voor de Stichting Weense tunes. Met het koor, de professionele solisten Angelique Wardenier, Pim van Drunen en Berry Reijnen, orkest en de Dynamo Dancers is Wil Broos er weer in geslaagd om een zeer aansprekend programma samen te stellen van Weense muziek en hoogtepunten uit operettes. Wie nog getuige wil zijn van de muzikale finale van deze bekende musicus en organisator op 16 november kan zo lang de voorraad strekt, toegangsbewijzen kopen bij Sep, Molenstraat 38, HiFi studio Iman Dane, Nieuwe Markt 67 of Stichting Social Klus, Dokter Brabersstraat 12. Telefonisch kan ook via 06-54901896. (Zie ook nieuwssite RoosendaalsPleijdooi en facebookpagina 'Waar gaat het echt over in Roosendaal?' onder mijn beheer).
FOTO-ARCHIEF JAAP PLEIJ - Wil Broos maakt op 16 en 17 november nog één keer een diepe buiging voor het hooggeëerde publiek.
Donderdag 7 november
Een paar houten banken en twee fenomenale acteurs. En vooral een vlijmscherpe tekst. Sinds die eerste enscenering, met Elsie de Brauw en Steven Van Watermeulen, is het stuk van de Nederlandse toneelauteur Lot Vekemans in verschillende versies al in 21 landen te zien geweest. Nu is er met Poison een filmadaptatie, die nogmaals de kracht ervan onderstreept. De film won onlangs nog de hoofdprijs op festival Film by the Sea.
Veel filmmakers zijn bij toneeladaptaties geneigd om locaties en personages toe te voegen om op die manier dynamiek te creëren (of dat althans denken te doen). Debuterend regisseur Désirée Nosbusch laat dat wijselijk achterwege. De hele film, in feite een gefilmd toneelstuk, is een conversatie tussen twee ex-geliefden (gespeeld door Trine Dyrholm en Tim Roth) die samenkomen bij het graf van hun zoon Jacob, tien jaar na diens dood. Tien jaar waarin ze elkaar niet hebben gezien of gesproken.
“Ik zie alleen gebreken”, zegt Edith, wanneer Lucas haar vraagt wat ze ziet als ze naar hen kijkt. “Wat er niet is, maar er wel zou moeten zijn, een geschiedenis, een verleden. Een mislukt verleden. […] Wij zijn een mislukt verhaal.” Zij leeft nog volledig in haar gemis. Hij heeft daarentegen voorzichtig zijn leven weer opgepakt, inclusief een nieuwe relatie. Is het een verloochening van hun zoon, van de liefde voor die zoon, om door te gaan met leven? Of juist om stil te blijven staan in dat verdriet? En kun je zodanig verenigd raken met het gemis dat je die gapende leegte wordt? En dus ook niet meer weet wie je zonder bent? Het zijn vragen waar de film omheen cirkelt, in roert, zonder te pretenderen dat er simpele antwoorden zijn.
Maar gedurende de film kruipt er wat meer licht en kalmte het beeld in, zelfs een bleek zonnetje, wat de emotionele impact alleen maar vergroot. Binnen het realisme van film kan een theatertekst, geschreven voor een abstractere setting, al snel gekunsteld gaan voelen. Hier blijft dat gevoel uit, niet in de laatste plaats dankzij de twee hoofdrolspelers op wier schouders de film rust. Dyrholm en vooral Roth imponeren als twee mensen bij wie door de ziel een niet te lijmen breuklijn loopt. Die zodra ze beginnen te praten weer in de groeven van elkaars ergernissen terechtkomen, maar tussen wie ook nog steeds glimpen te ontwaren zijn van de intimiteit die ze ooit hebben gedeeld. Ik zou graag een nieuwe Nederlandse versie van deze film zien met Pierre Bokma en Halina Reijn. Met name van Reijn hebben we te lang te weinig vernomen als actrice.
.
Woensdag 6 november
Een op het eerste gezicht geijkt sportverhaal loopt uit op een politieke thriller als de Iraanse judoka Leila besluit bevelen van hogerhand te negeren. Ze doet mee aan het WK in Tblisi en dreigt na een flitsende start op de Tatami (judomat) uit te komen tegen een Israëlische tegenstander. Verlies wordt door het regime in Teheran als een te groot risico gezien en daarom krijgt Leila om eventueel gezichtsverlies te voorkomen het bevel van hogerhand een blessure voor te wenden om zo de wedstrijd te ontlopen. Je vraagt je als toeschouwer dan wel af waarom Leila aanvankelijk wel toestemming kreeg om de eer van Iran hoog te houden. In eigen land behoort ze net als de deelneemster uit Israël tot de top en het was dan ook te verwachten dat beiden ver zouden komen op dit WK. De film was vrijdag 1 november te zien in City-Cinema en wordt daar nog een keer vertoond op woensdag 6 november.
Tatami werd bij zijn première op het filmfestival van Venetië in 2023 in de markt gezet als 'de eerste samenwerking tussen een Israëlische en Iraanse filmmaker'. Technisch gezien klopt het: de film is geregisseerd door Israëliër Guy Nattiv (Skin, 2018; Golda, 2023) en de in Iran geboren Zar Amir Ebrahimi, die in 2022 als acteur doorbrak met Holy Spider en met Tatami haar eerste lange speelfilm regisseert.
Kanttekening: net als alle andere Iraniërs die aan de film meewerkten (onder wie coscenarist Elham Erfani) is Amir Ebrahimi al jaren geleden haar land ontvlucht. Ze woont sinds 2008 in Parijs en is sinds 2017 Frans staatsburger. Amir hoeft in de echte wereld de gehate Iraanse geheime politie dus niet te vrezen.
Terug naar de film. Weigert Leila zich neer te leggen bij dit besluit, dan zal dat niet alleen betekenen dat ze niet terug kan naar Iran, maar ook dat de levens van haar gezin en familie op het spel komen te staan. Dat echte levensgevaar en de daaraan verbonden politieke urgentie, geven een vernieuwende draai aan een film die verder, zeker in zijn eerste helft, het geijkte pad van de sportfilm bewandelt. Tatami toont aan dat judo (de zachte weg) als sport minstens zo filmisch is als boksen, maar de echte spanning zit in de wandelgangen rondom die arena. Geholpen door beweeglijk, maar altijd vloeiend camerawerk in schaduwrijk zwart-wit, voeren ze langzaam maar zeker de spanning op. Toch zijn de acties op de judomat wat aan de schaarse kant. Ik had veel meer details en acties willen zien.
Leila wordt van alle kanten belaagd. Door haar trainer Maryam (gespeeld door Amir Ebrahimi zelf), die een generatie eerder als topjudoka vergelijkbare situaties meemaakte en nu opnieuw een kant moet kiezen. Door de westerse officials, die zeggen te willen helpen, maar niet noodzakelijkerwijs zitten te wachten op een internationale rel. En vooral door de bebaarde diplomaten die Leila en Maryam achter elke hoek van het gebouw op kunnen wachten. Leila en haar man weten al relatief snel wat hen te doen staat. Wat, dat zal na 105 minuten onderhoudende filmbeelden duidelijk worden.
.
Dinsdag 5 november
Een dag voor de officiële herdenking van 80 jaar bevrijding zaterdag op het Kadeplein bij het Polar Bear Monument gaf de Brentwoord Imperial Youth Band uit het Engelse Essex een drie kwartier durend concert in het Cultuurhuis Bovendonk. Dat mondde uit in een muzikale belevenis vol nostalgie met nummers als 'W'll meet again, Pack up Your Troubles in Your Old-Kit-Bag en Mars 4 uit Pomp and Circumstance, op perfecte wijze uitgevoerd door de bijna honderd leden tellende band die ook de speciale herdenkingsdienst in de O.L.Vrouwekerk en de herdenking op het Kadeplein opluisterde. Het voorproefje in Cultuurhuis Bovendonk kreeg een extra cachet door de inleidende woorden van de in rood-zwart gestoken speaker, een kleurijke persoonlijkheid die zo weggelopen leek te zijn uit de komische Engelse serie 'Dad's Army' van weleer, met de legendarische Arthur Lowe in de rol van de ad-hoc captain Mainwaring.
In de medley klonk duidelijk het 'Who do you think you are skaring, mr. Hitler' door dat vooral de oudere bezoekers nog bekend in de oren klonk. Ik moest daarnaast ook weer terug denken aan directeur 'Young Mister Grace' (de oude komt niet veel meer buiten) uit de al even komische serie 'Are You Being Served' , een beverig oud mannetje van ver in de negentig dat altijd vergezeld werd door een bloedmooie secretaresse en een sexy 'Private Nurse'. Tsja, dat waren nog eens tijden. Zulke series zie je helaas niet meer op de behoorlijk verzuurde Nederlandse televisie.
'Pomp and Circumstance no 4' speelde de BIYD ook bij de kroning van koning Charles', vertelde de speaker met gepaste trots. De discipline droop er vanaf bij dit voortreffelijke jeugdorkest met diverse leden onder de vijftien jaar. Met de toekomst van dit gezelschap zit het dus wel goed. Dat de boog ook bij hen niet altijd gespannen kan zijn, bewijst het filmpje dat te zien is op de facebookpagina van de Brentwood Imperial Youth Band, waarin de jeugdige musici ook even lekker los gaan.
Nog een dag eerder, op donderdag 31 oktober, verzorgde Harmonie Oranje uit Wouw een speciaal bevrijdingsconcert in de grote zaal van De kring. Burgemeester Mark Buijs, die op bevrijdingsdag meevloog in een van de vier historische vliegtuigen van Vliegend Museum Seppe die een fly-over maakten boven het Kadeplein, waarschuwde in zijn toespraak voor de toenemende intolerantie in de maatschappij. Woorden die hij zaterdag op het Kadeplein nog eens herhaalde.
Bij het Polar Bear Monument zei voorzitter Paul de Koning van de Roosendaalse Veteranenstichting dat je wel de mens uit de oorlog kan halen, "Maar hoe haal je de oorlog uit de mens?'. Veel veteranen die actief betrokken waren bij een van de vele oorlogen die na de Tweede Wereldoorlog zijn gevoerd, kampen nog steeds met ernstige trauma's. Gevoelens die in dit tijdperk nog eens worden versterkt door de oorlogshandelingen en ontberingen in de Gazastrook en Oekraine.
Hoogtepunt van de herdenking was de militaire colonne van een kilometer lang door vijftig originele voertuigen uit de Tweede Wereldoorlog met marcherende re-en-actors van Engelse Tommies, de Prinses Irene Brigade en Duitse krijgsgevangenen in de oorspronkelijke uniformen. De belangstelling van de aanwezigen ging vooral uit naar de nog enig rijdende Churchill Crocodile Tank in Europa uit Noord-Holland. Deze tank ging in 1944 voorop in de strijd tegen de Duitse bezetters. Uitgezonderd de loop -die momenteel gerestaureerd wordt- is de tank nog helemaal compleet, zo legde Johan Pieters van The Dutch Polar Bears Foundation uit. De Crocodile Tank is ook te zien in de film die ERSA in een ver verleden heeft gemaakt over de bevrijding van Roosendaal. In City-Cinema vertoonde de Eerste Roosendaalse Smalfilm Amateurs op 29 en 30 oktober de zelf gemaakte film 'De Prijs van Vrijheid', waarin een aantal mensen wordt geinterviewd die de oorlog aan den lijve hebben ondervonden. Alles bij elkaar kan de herdenking van 80 jaar bevrijding in Roosendaal en alle kernen als zeer geslaagd worden beschouwd. Heel terecht dat de gemeente en de reeds genoemde veteranenstichting en foundation zoveel tijd en energie in dit project hebben geinvesteerd.
FOTO - De Brentwood Imperial Youth Band heeft een filmpje geplaatst op de eigen facebookpagina van het vierdaagse bezoek aan Roosendaal.
Maandag 4 november
In MaxMagazine 44 meldt mevrouw Simons dat haar boodschappen gedaan bij de LIDL via de zelfscankassa met pin twee keer zijn afgeschreven door de bank die niet bij naam wordt genoemd. Daarna belandde ze in een Kafka-achtige situatie, want de bank verwees de klagende Simons naar de LIDL en vice-versa.
De geraadpleegde financieel journalist Jaap Roelants antwoordde dat zo'n dubbele afboeking vaker voorkomt. Het is in zijn optie aan de bank om dit binnen zeven dagen te corrigeren. De desbetreffende bank bleef echter in gebreke. Geen nood, stelt de Consumentenbond. De belangenvereniging verzekert Roelants dat zo'n boekingsfout uiteindelijk bijna altijd wordt opgemerkt. De pijn zit hem in het woordje 'bijna', want als de bank blijft talmen om deze fout te herstellen, betekent dat een hoop gedoe voor Simons. 'Gedoe' dat ze zichzelf had kunnen besparen door net als ik altijd contant te betalen in de supermarkt. In Roosendaal sta ik dan ook bekend als Japie Cash (verwijzing naar de befaamde Amerikaanse zanger Johnny Cash, vertaald Jantje Contantje). Je rekent af bij een van die steeds zeldzamer wordende 'gewone' kassa's, en de transactie is zonder een centje pijn meteen afgewikkeld. Omdat het contante geld steeds verder onder druk komt te staan, heb ik er bij premier Schoof op aangedrongen dat bij iedere transactie tot een bepaalde bovengrens van welke aard ook contant geld verplicht geaccepteerd moet worden als wettig betaalmiddel. Dat heb ik bij zijn voorganger Mark Rutte ook regelmatig gedaan, maar die gaf nooit thuis. Ik hoop dat Schoof - en met hem de minister van Financiën- wel gevoelig is voor dit 'Pleijdooi'. En laten we eerlijk zijn, het voelt toch ook veel prettiger om 'tastbaar' geld op zak te hebben. Waarin moet Oom Dagobert dan zijn dagelijkse duik nemen als zijn 'lieve geldje' in het pakhuis dat wij allemaal zo goed kennen geen waarde meer heeft? Toch iets om over na te denken!
De levenscyclus van contant geld
Gebruik van cash verschilt per land, en is sterk afhankelijk van de mate van digitalisering. In Zweden is cash bijvoorbeeld in de afgelopen jaren praktisch al verdwenen en daar lopen ze nu tegen problemen aan, maar in Italië is nog meer dan 80% van de betalingen cash. Toch is de trend overal hetzelfde: uiteindelijk verdwijnt contant geld uit de economie, al neemt de Nederlandse Bank daar nog steeds krachtig stelling tegen. In Nederland nemen in toenemende mate winkels al geen cash meer aan. De slinkende omvang van de cash economie was voor de banken reden samen te gaan werken bij de operatie ‘Geldmaat’, gezamenlijke geldautomaten om de kosten te drukken. Begin dit jaar ging de grootste gelddistributeur van Nederland (SecurCash) failliet.
Onderzoek en analyse bij De Nederlandse Bank toonden aan dat de trend van afnemende cashgebruik naar verwachting doorzet. Indien het contante geld als te duur wordt ervaren door degenen die de touwtjes in handen hebben, gaat dat problemen geven voor een kwetsbare groep mensen aan wie digitalisering om verschillende reden voorbij is gegaan zoals ouderen, en natuurlijk zijn er ook mensen die uit principe blijven vasthouden aan baar geld. Die kortzichtigheid gaat geheid grote risico’s opleveren in crisissituaties, de economie kan dan immers niet meer op cash als back-up terug vallen. Gezien recente PIN-storingen bij AH is dat een ongewenste ontwikkeling. Ten slotte zou dit betekenen dat een gereedschap verloren gaat dat mensen in staat stelt om hun geld te beheren en controleren, onafhankelijk van een commercieel bankensysteem. Een maatschappij met louter bank- en andere pasjes om je staande te houden in het dagelijks bestaan is een zielloze- en heilloze maatschappij.
Maandag 4 november
Strelingstreven' klinkt zoveel mooier dan 'huidhonger'
Onze zuiderburen weten zoveel zaken des levens van wezenlijke betekenis veel beter en kleurrijker te omschrijven dan wij 'wat 'lompe' Hollanders. Als wij het over niet professionele sport-of kunstbeoefenaars hebben, schromen we vaak niet om het woord 'amateurs' in de mond te nemen, wat echter niet zelden ook als scheldwoord (Heeeee,......amateur!!!) wordt gebruikt.
De Vlaming hanteert in zo'n geval vrijwel altijd het begrip 'liefhebbers'. Dat zijn professionals natuurlijk ook - iedere sport of kunstvorm begint als hobby- maar het klinkt niet zo kleinerend. In het Volkskrant Magazine van 2 november staat ook zo'n mooi voorbeeld. In een interview met de Belgische hoogleraar Dirk de Wachter pleit deze voor meer genegenheid in de alsmaar feller wordende strijd tegen de eenzaamheid. 'Jullie noemen het 'huidhonger', ik spreek liever van 'strelingstreven' of 'vel voelen'. Dat klinkt iets minder kannibalistisch'. Nu ben ik benieuwd welk alternatief de Vlamingen hebben voor de uitdrukking 'Ik kan je wel opvreten', een kreet die vaak opwelt tijdens het heteroliefdesspel, vooral geuit door de mannelijke deelnemer. Dat laatste woord is immers een ultieme uiting van kannabalistische wellust.
Hartekreet van gekwetst vrouwenhart
Laatst moest ik al heel vroeg in de berging zijn van mijn wooncomplex De Marktstede. Beneden gekomen viel mijn oog direct op een groot plakkaat dat aan de centrale ingang was bevestigd. Dat stemde uiteraard nieuwsgierig. Wie zou wat voor de bewoners in petto hebben?
Op dat plakkaat stond met grote koeienletters: TOM, IK WEET WEL DAT JE ME BELAZERD HEBT MET FLEUR. Hier sprak duidelijk een gekwetst vrouwenhart. Toen ik later weer beneden kwam, lag dat plakkaat in vier stukken gescheurd voor de ingang. Tom - ik neem tenminste aan dat hij deze daad van beperkte agressie op zijn geweten had- was kennelijk niet gediend van deze manier van communiceren door zijn (ex?)geliefde.
Dit verscheurde liefdesgeluk deed mij terug denken aan een voorvalletje uit het verre verleden. In de Marktstede - ja, daar gebeurt heel wat- woonde toen een redelijk bekende hoge gemeenteambtenaar met sport in het pakket. Uit dien hoofde was hij vaak betrokken bij sportieve activiteiten in Roosendaal. Vandaar die lokale bekendheid. Op een gegeven moment had ik hem al een tijdje niet meer gezien en toen ik zijn vrouw bij de lift aantrof, besloot ik spontaan geheel in zijn geest een balletje op te werpen. 'Goh', zei ik, quasi achteloos, 'ik zie uw man helemaal niet meer'. Ze keek me met grote ogen aan en boog het hoofd. 'Nee', bracht ze na lang zwijgen uit, 'hij is er ook niet meer'. Uiteraard schrok ik van deze mededeling vol grief. Ik maakte al aanstalten om haar te condoleren met dit zware verlies. Opeens richtte ze het hoofd weer op om uit te barsten in een ongekende tirade. 'Die vuile klootzak, hij heeft me verlaten voor een ander'. Het kostte me toen de nodige moeite om een opkomende lachbui in te dammen. Dat moge duidelijk zijn, hoewel ik natuurlijk wel besef dat dit niet bepaald netjes van mij was.
Gewoon 'Oen'
Onlangs paste ik op het zoontje van een buurvrouw, omdat ze onverwacht ineens ergens heel dringend naar toe moest, waarbij ze geen jonge pottenkijkertjes kon gebruiken. Dat zei ze niet met zoveel woorden, maar ik zag de intentie van dit plotselinge uitstapje wel in. En uiteraard wilde ik ook een goede buurman zijn, er is al zo weinig sociale cohesie in het wooncomplex Marktstede.
Maar hoe dat ventje aangenaam bezig te houden? Daar had ik als ultieme solist natuurlijk geen enkele ervaring mee. Ik besloot mijn oude videorecorder maar weer eens van stal te halen, en stak er een band in, waarvan ik vermoedde dat er iets op stond waar kleintjes van zijn leeftijd plezier aan kunnen beleven. Opeens kwam Natasja, de vrouw van zanger René Froger, voorbij in een commercial voor een energiebedrijf waarin ze de kijkers probeerde over te halen om van energieboer te veranderen. Wellicht zat de familie Froger toen wat krap bij was, want anders doet een gerespecteerd glamourechtpaar zoiets natuurlijk niet. Maar niets menselijks is ook de Frogertjes vreemd, zo bleek wel. 'Doen' onderstreepte ze met een ferm armgebaar haar 'welgemeende' advies op kernachtige wijze. Van Johan Derksen hoorde ik in diezelfde periode dat hij voor een gelijksoortig spotje vijftigduizend euro had mogen vangen, dus de Frogertjes hadden ongetwijfeld ook weer een tijdje te eten. Neefje buurvrouw keek echter met een verbaasd gezicht naar me op en vroeg waarom deze mevrouw zo hard 'OEN' riep. Gezien het taalgehaspel van vrouwe Natasja antwoordde ik: 'Ach, mevrouw is gewoon beleefd, ze stelt zich even netjes voor aan de kijkers'.
Bekend of Beroemd?
In de directe omgeving van een zorginstelling die ik regelmatig bezoek voor een 'Social Klus' werd ik op een prille maandagochtend aangesproken door twee keurig ogende dames. Zij waren duidelijk zoekende en lieten op mij hun oog vallen om klaarheid te brengen in het probleempje waar ze mee kampten. 'Wij zijn op weg naar de Charitasstraat, maar we weten niet precies waar dat is. Bent u misschien bekend hier?', zei de sjiekste van de twee.
'Acht wat, mevrouw, wat heet bekend, ik ben beroemd hier', antwoordde ik niet geheel gespeend van waarheid. De dames konden dat grapje wel waarderen. Aansluitend wees ik ze op juiste wandelroute die leidt naar het gezochte Beatrixhuis in dit Charitasstraatje.
Maandag 4 november
Op zich is het best vreemd dat Nederland zoveel asielzoekers telt. Europese regelgeving schrijft immers voor dat vluchtelingen zich als asielzoeker moeten laten registreren in het land waar ze het eerst aankomen. Dat kan dus nooit Nederland zijn. Alle wegen naar ons 'beloofde' landje voeren immers door Duitsland en België, het zou dus nooit mogen gebeuren dat ze zo maar ongehinderd bij Lobith Nederland binnen vallen om zich vervolgens massaal te verdringen voor de poorten van het vluchtelingencentrum in Ter Apel. Het lijkt me onwaarschijnlijk dat vluchtelingen financieel bij machte zijn om een vliegticket enkele reis naar Schiphol te bekostigen. Tegelijkertijd is het uiterst triest dat schatrijke Arabische oliestaten als Quatar, Dubai, Abu Dhabi, Koeweit en vooral Saoedi-Arabië nooit op hun asielverantwoordelijkheid zijn aangesproken, terwijl deze landen toch de eerst aangewezenen zijn om hun Arabische broeders en zusters liefdevol op te vangen als de grond hen in moederland Syrië (waar de meeste vluchtelingen vandaan komen) letterlijk en figuurlijk te heet onder de voeten wordt.
Maar goed, Nederland stelt zich in tegenstelling tot Polen en Hongarije op het standpunt dat 'wij' onze verantwoordelijkheid dienen te nemen, terwijl het - laten we eerlijk zijn- niet eens ons probleem is. Koning Willem-Alexander is niet van plan om deze voorlopige landgenoten huisvesting te bieden op zijn ruim bemeten landgoed, het zijn dus weer eens de gemeenten en daarmee hun ingezetenen die de klappen mogen opvangen. Vluchtelingen in AZC's opsluiten leidt tot niets. AZC's hebben een ontwrichtende uitwerking op de plaatsen die ze toegewezen krijgen, de tijdelijke bewoners vervelen zich kapot, worden balorig en ze hangen maar wat rond op plekken waar ze in het geheel niet welkom zijn. De buurt pruimt ze niet en ziet de opgedrongen gasten liever vandaag dan morgen vertrekken. Er is nauwelijks zicht op doorstroming doordat de opeenvolgende kabinetten Rutte een puinhoop hebben gemaakt van de woningbouw en terugkeer naar het land van herkomst zit er veelal ook niet in.
Laat asielzoekers daarom letterlijk bouwen aan hun toekomst. In plaats van bestaande steden steeds verder uitbouwen, hebben sommige gemeenten besloten geheel nieuwe kernen uit de grond te stampen. Dat is in de praktijk goed uitgepakt. Diverse van deze ministadjes hebben in recordtijd een gemeenschap met een redelijk voorzieningenpakket (warenmarkt, bibliotheek, supermarkt, café) uit de grond gestampt. Een dergelijke aanpak kan ook van toepassing zijn om het asielprobleem eens en voor altijd de wereld uit te helpen. Laat asielzoekers de handen uit de mouwen steken om letterlijk te bouwen aan hun eigen FUGITIVE-CITY. Denemarken, dat ons voorging in deze aanpakkenpolitiek, plukt daar nu de vruchten van. Asiel-Bouwpolitiek heeft ook in Nederland louter voordelen. Je geeft asielzoekers de mogelijkheid om middels een vaste dagelijkse structuur letterlijk hun toekomst in de steigers te zetten met een geheel eigen infrastructuur. Ruimte mag dan schaars zijn in Nederland, er zijn heus nog wel wat open gaatjes te vinden die op deze manier vruchtbaar kunnen worden ingevuld. De bal ligt nu bij het kabinet Schoof.
FOTO - Fugitive City had al lang gebouwd moeten zijn in bij voorbeeld Dubai. Helaas zijn de schatrijke en in weelde badende oliesjeiks door de westelijke wereld nooit op hun asielverantwoordelijkheid aangesproken.
Donderdag 31 oktober
'Die drive, waar komt die vandaan?” De vraag klinkt uit een onzichtbaar televisiescherm, ergens aan het begin van Hokwerda’s kind. De moeder van Lin wordt geïnterviewd over de fenomenale zwemprestaties van haar dochter, een vroege dertiger. Lin zelf besteedt geen aandacht aan de televisie, ze kijkt strak voor zich uit. Met haar moeder heeft ze al jaren een kille band. “Dat moet u aan haarzelf vragen”, zegt de moeder, terwijl Lin onbewogen blijft.
De implicatie is duidelijk: Lin is iemand van het zwijgende soort. In de sterke openingsscène van de film is haar jeugd al behendig onder spanning gezet; als klein meisje wordt Lin door haar vader eindeloos een sloot in gegooid, waarna ze terug naar de kade moet zwemmen. En nog een keer. En nog een keer. Tot ze niet meer kan, natuurlijk.
Hokwerda’s kind is een stijlvaste film over een eenling die zich probeert los te maken van haar komaf. Getergd en gemotiveerd komt ze de dagen door, ze excelleert in het zwemmen, zoekt haar pijngrens op. Een sociaal leven heeft ze amper, maar wel ontfermt een strenge coach zich over haar. Vanaf het begin van de film bereidt hij Lin voor op een naderende, zeer intensieve zwemwedstrijd die, afhankelijk van de wind, veertien uur kan duren.
Hoofdrolspeler Sanne Samina Hanssen maakt het gewicht van die onderneming knap voelbaar, ook door hoe gelauwerd regisseur Boudewijn Koole (Kauwboy, 2012; Beyond Sleep, 2016) haar in beeld brengt: de vele close-ups tonen haar strakke gelaat en indringende oogopslag. Uitleg wordt amper gegeven. Het verleden is er niet om in te wroeten, maar om te laten rusten. Althans, dat is Lins intentie.
Het verhaal komt voluit in beweging wanneer ze Henri (Kevin Janssens) ontmoet. Gespierde gestalte, ernstige blik. Ze raken aan de praat, gaan iets drinken, hebben seks – maar hoe geijkt dat verloop ook klinkt, er ontvouwt zich een allerminst voorspelbaar samenzijn. En gelijkwaardig is het evenmin. Lin en Henri worden naar elkaar toe gedreven door impulsen en instincten die ze zelf ook niet helemaal lijken te bevatten. Hun band is lichamelijk, inclusief veel stil spel en voortdurend verspringende machtsverhoudingen. Soms worden er bevelen uitgedeeld (“kleed je uit”) en vanaf het begin sluimert het geweld (een duw, een hand op een keel). Goede keuze van regisseur Koole, die Hokwerda’s kind sowieso met zorg in elkaar heeft gezet: de seksscènes zijn nergens zoet of gladgestreken, maar vrij expliciet. Deze twee lichamen proberen elkaar te beteugelen – en overmeesteren.
Wat af en toe minder goed werkt, is het aanhoudende zwijgen. De film is gebaseerd op de lijvige, gelijknamige en best mystieke roman van Oek de Jong. Dat er bepaalde verhaalelementen zijn geschrapt of ingedikt (of aangepast: in de roman wordt er gepingpongd en niet gezwommen), valt natuurlijk goed te begrijpen, maar daardoor voelen enkele ontwikkelingen tamelijk gehaast. Zo krijgt het goedaardige bijpersonage Alex amper reliëf, waardoor diens dramatische verhaallijn iets vlaks houdt.
Naarmate de plot vordert, wordt het sowieso soms lastig om helemaal mee te voelen wat de personages voortdrijft. Ja, oké, Hokwerda’s kind gaat natuurlijk ook over het troebele van motivaties, over seksuele spanning en dus ook over macht, en over het onverklaarbare van veel menselijk gedrag. Maar naarmate de teneur in de loop van het verhaal gewelddadiger wordt, wordt het zo nu en dan moeilijk om mee te leven met Lins gedrag.
Wat voelt ze als ze uiteindelijk verzaakt bij die belangrijke zwemwedstrijd? En waarom lijkt het haar zo weinig te doen? Ze is bezig met Henri, maar wat ziet ze in die toch ook niet zo charismatische verschijning? Op zeker moment neemt hij haar ongevraagd mee naar haar vader, die ze in geen decennia heeft gezien en die nu in een afgelegen garage werkt. Het is een fraaie scène, zoals er in Hokwerda’s kind veel fraaie scènes opduiken: Henri duwt Lin min of meer richting haar vader. Is dat nou behulpzaam of eerder grensoverschrijdend? 'Kinderen vergeten snel', zegt Hokwerda, die niet meer lijkt op de kwieke vader die zijn dochter in het water gooide, hij is oud en stug. .
Kinderen vergeten niet snel, kinderen dragen soms juist een heel leven gaten en butsen met zich mee, en daar ligt de kiem van Lins karakter. Het verklaart deels waarom ze na dit gebeuren eerst boos wordt op Henri, maar dat ze twee minuten later, in de stilstaande auto nog, al seks hebben. Ze kunnen het incident niet uitpraten, maar fysiek contact brengt verlossing, in elk geval tijdelijk. Steeds opnieuw. Tot er dingen voorgoed sneuvelen en de verlossing uitblijft.
Woensdag 30 oktober
Hoe zou het nu met Bonnie st. Claire zijn? Dat vroeg ik me af toen illusionist Hans Klok in het VPRO-programma 'Zomergasten' 'bekende' dat Bonnie zijn eerste, grote muzikale liefde was, en eigenlijk nog steeds is. Dat is waarschijnlijk dan ook het enige dat Klok en ik gemeen hebben. In zijn huidige theatershow 'Face the Future' laat hij haar naam ook een paar keer vallen. Ze mag dan op 18 november van dit jaar de respectabele leeftijd van 75 jaar bereiken, Bonnie is in alle opzichten nog steeds springlevend.
De echte naam van de in 1949 als tweede kind van een binnenvaartschippersgezin in Rozenburg bij Rotterdam geboren zangeres luidt Bonje Cornelia Swart. Ze woont al weer geruime tijd in hartje Aalsmeer. Een goed moment om weer eens contact met haar te zoeken.
Ze was pittig, blond, had durf en kon zingen. Als 17-jarig meisje werd ze met haar kenmerkende ietwat hese stemgeluid door Peter Koelewijn opgemerkt en vervolgens ontdekt. 'Ik was met een groep vriendinnen bij één van zijn optredens. Hij stapte onverwacht op ons af en riep 'Wie van jullie kan zingen?' 'Ik', zei de gek, we raakten aan de praat, hij nodigde me uit voor een proefopname en toen ging het balletje al snel rollen'. Er volgde een platencontract onder de wat frivolere naam Bonnie St.Claire. 'Tame Me Tiger' was haar eerste boreling, maar ze brak pas echt door in 1971 met de klassieker 'I won't stand between him'. Het was het bijbehorende zwart-wit filmpje waarmee ze niet alleen Kloks hart veroverde, maar ook dat van Herman Finkers. Zo bekende de nuchtere noorderling in een interview dat ik destijds met hem mocht hebben voor het familieblad 'Party'.
Aanvankelijk zong Bonnie in het Engels. Bij Unit Glory volgde ze Robert Long op die de overstap maakte naar het theaterpodium. De grootste hit van Unit Glory in die periode was 'Stamp Your feet'. Dat Bonnie zelf overschakelde op het Nederlandstalig repertoire wekte destijds bevreemding, vertelde Bonnie me eind jaren negentig tijdens een interview in Tiel. Ze woonde toen nog in het pittoreske Ophemert. 'Ik werd samen met Jerney Kaagman en Mariska Veres gezien als een van de beatmeisjes van Nederland. Dat ik ineens Nederlandstalig ging zingen vond men ‘not done’. Maar dankzij die stap werd ik nog lange tijd gevraagd voor optredens. Anders was ik artistiek gezien al vroeg een stille dood gestorven'.
Hits uit het collectieve geheugen als 'Dokter Bernard (samen met de toen nog onbekende Ron Brandsteder), 'Bonnie kom je buiten spelen?' en 'Pierrot' worden ook door jongere generaties nog moeiteloos meegezongen. In de carnavalsperiode is ze nog steeds een fuifnummer. 'Ik heb vanwege het schippersgezin waar ik uit voort kwam in verschillende gemeenten gewoond. Ik mag dan in de buurt van Rotterdam geboren zijn, ik heb lange tijd in Amsterdam gewoond en voel me in wezen meer Amsterdammer dan Rotterdammer (net als André van Duin dus, JP). Wel ben ik altijd dol gebleven op water in mijn omgeving. Ik heb ook een tijdje in Hoorn gewoond, een plaats met ook veel water. Maar dat was wel ver van het werk van mijn echtgenoot Arne Jan (van wie ze enkele jaren geleden gescheiden is na een langdurig huwelijk, JP) die als uitvaartverzorger elke dag naar Amstelveen moest rijden. Dus toen zijn we eens gaan rondkijken in de buurt en op een gegeven moment viel ons oog op Aalsmeer. We vonden er een schattig huisje op de Uiterweg bij een jachthaven. Het klikte meteen met de omgeving. Tot onze verrassing bleek onze vriend Gerard Joling aan dezelfde weg te wonen'.
De Uiterweg dus, maar wel in een omgeving die in de zomermaanden veel aantrekkelijker oogde en was dan in de kille, donkere wintermaanden. ”Het was een tamelijk afgelegen huisje, donker, op een soort eilandje waar buiten het seizoen nauwelijks mensen waren te zien. Daarbij waren er veel spinnen in huis en er liepen geregeld ratten over de steiger. Toen besloten we naar iets anders uit te kijken. Ja, wel in Aalsmeer, want dat lag ons aan het hart. De mensen, de sfeer'. Het spookhuis aan de plas konden ze snel achter zich laten en na korte tijd aan de Stationsweg te hebben gewoond streken Bonnie en Arne Jan neer aan de Grundelweg. 'Een heerlijke plek, toch ook weer dicht bij het water waar ik zo van houd. Rondvaartboot dichtbij, het gezellige Tuinhuis'.
.
Hoewel ze nog maar mondjesmaat optreedt, verveelt Bonnie zich geen moment. 'Door alles wat ik allemaal heb meegemaakt ben ik een stuk sterker geworden en heb ik nog genoeg te doen. Ik lees veel en ben dol op ouderwetse spelletjes. Ook wandel ik heel veel met mijn Maltezer Bibi. Er is gelukkig genoeg groen in de buurt, dan loop ik naar het Surfeiland, door het Stokkeland of andere groene stukjes. Ik voel me echt thuis in Aalsmeer. Nee, ik ga hier nooit meer weg'.
Vanwege haar alcoholverslaving werd lange tijd de spot met haar gedreven, voornamelijk door schijtlollige discjockey's van het laagste allooi. 'Ik vind dat zo’n uitgemolken thema. Maar er lijkt geen ontkomen aan. Mijn imago heeft toen een enorme deuk opgelopen. Mijn drankgebruik sloop erin. Waarom weet ik niet, want ik voelde me niet zielig of zo, nee ik vond het gewoon lekker, ook sterke drank. De hoeveelheden werden wel steeds groter. Op een gegeven moment besefte ik dat mijn drankgebruik was uitgemond in een verslaving. Ik ben toen gestopt met die sterke drank. Ik ben heel klein van stuk, dus ik dacht: dat moet een keer fout gaan. Daarna ben ik op de wijn overgegaan. En dat is mijn redding geweest want daar werd ik ziek van. Het was allemaal zuur dat ik binnenkreeg. Ik kreeg maagproblemen. Ik dronk de hele dag door, tot het moment dat ik het niet meer lekker vond'.
In 2021 legde Bonnie haar levensverhaal vast in het boek 'Kwam een vrouw bij de slijterij. Zelf schreef ze daar over:
In mijn autobiografie neem ik jullie graag mee in mijn veelbewogen leven. Ik zit inmiddels méér dan 50 jaar in ‘het vak’, waar ik natuurlijk enorm trots op ben. Ik kan terugkijken op een heel succesvolle carriére waarin ik mooie hoogtepunten mocht beleven. En hoewel de meeste mensen mij voornamelijk kennen van Nederlandstalige hits als 'Bonnie Kom Je Buiten Spelen’ en ‘Dr. Bernard’, zul je lezen dat ik ook veel ander (Engelstalig) repertoire heb opgenomen, en ooit ben begonnen als een echte rock zangeres!
Mijn carriére kende ook veel dieptepunten natuurlijk. Zo ben ik veelvuldig neergesabeld door de pers. Er zijn vaak verhalen verschenen, waarin ik mezelf geheel niet in kon vinden. Mede daarom vond ik het ook tijd om mijn eigen verhaal te delen. En het heeft heel bevrijdend gewerkt om in mijn eigen woorden te vertellen hoe ik mijn leven heb geleefd, zonder dingen uit zijn verband te rukken.
Jarenlang ben ik het een beetje uit de weg gegaan. Misschien was ik er onbewust zelf nog niet aan toe, had het daarom steeds op de lange baan geschoven. Ik realiseerde me terdege dat er heel confronterende gebeurtenissen aan de orde zouden komen. En vooral confronterend voor mezelf.
Sinds 1 oktober 2018 heb ik geen druppel alcohol meer gedronken. Op eigen kracht, zonder hulp van buitenaf en ik heb doorgezet. En nu, na een paar jaar, kan ik met recht zeggen dat ik trots ben op mezelf! Ik heb bewust de keuze gemaakt om ook alles over mijn drankverleden openhartig op te schrijven. Ik weet dat mijn verhaal voor veel mensen met een alcoholprobleem herkenbaar zal zijn, en zij zich in veel situaties zullen herkennen. Voor hen hoop ik oprecht dat mijn verhaal een steuntje in de rug zal zijn zodat ook zij van hun verslaving afkomen. Maar ook neem ik jullie mee terug naar mijn jeugd in hartje Amsterdam, mijn kennismaking met mijn grote ontdekker Peter Koelewijn en de soms moeizame weg naar het succes. En natuurlijk de samenwerkingen en, vaak onvoorwaardelijke, vriendschappen met collega’s als Gerard Joling en Benny Neyman.
Maar ook mijn turbulente privéleven blijft niet onbesproken. De pijnlijke scheiding van mijn eerste man, het verdriet over enkele miskramen, en de relaties die ik had na mijn scheiding. Het huwelijk met mijn huidige man Anne Jan, het hernieuwde innige contact met mijn familie en de ziekenhuisopnames komen uitgebreid aan bod.
Graag neem ik jullie mee in mijn leven vol ups en downs, een leven vol voor- en tegenspoed, maar vooral een leven vol respect voor anderen.
Liefs Bonnie X
Dinsdag 29 oktober
Onlangs viel ik in de plaatselijke kringloopwinkel Simple met mijn neus in de boter. Speciale aanbieding: Tien stripboeken (ongeacht het aantal bladzijden) voor het luttele bedrag van 2,50 euro, oftewel 0,25 eurocent per strip. Zo'n scherpe tijdelijke actie is aan mij wel besteed. Onder de tien uitverkorenen zaten maar liefst zes albums van Libelle's 'Jan Jans en de kinderen'. Het hechte gezin Tromp is door geestelijk vader Jan Kruis al vroeg ondergebracht bij het weekblad dat eveneens alle stormen des tijds doorstaat. Nog steeds staat dit artistieke huwelijk als een huis.
Na deze aanwinsten in een vloek en een zucht te hebben verslonden -een uitermate groot genoegen- onder het genot van mijn favoriete Schultenbrau-biertje (van de Aldi) bekroop me het gevoel dat er ondanks het grote aantal randfiguren toch nog een personage ontbreekt in al die gevarieerde verhaaltjes, namelijk een vlotte, sportieve oom die zich graag leent voor leuke uitjes met Karlijn, Catootje en het nakomertje Gertje. Zo'n karakter hoeft niet bedacht te worden. Hij is er al lang in de gedaante van FC Utrecht-succescoach Ron Jans. Er moet alleen nog een passende manier worden bedacht om hem te introduceren bij de lezers van Libelle. Welnu, het damesvoetbal is nog steeds aan een flinke opmars bezig binnen de KNVB en het is slechts een kwestie van tijd dat de meisjes de jongens zowel in niveau als in aantal gaan overvleugelen. Voordat hij FC Utrecht weer terug naar de subtop van de eredivisie loodste, was Ron Jans al succesvol bij respectievelijk FC Groningen, PEC Zwolle en FC Twente, in de directe omgeving van de Trompjes dus. Daarnaast schuwde hij ook een Amerikaans avontuur niet. Bij Heerenveen ging het helaas een stuk minder, maar dat lag aan factoren van buitenaf en niet aan Ron Jans.
Met zijn 66 jaar is hij net een jaar jonger dan ik en rond die leeftijd zijn ooms meestal op hun leukst voor de kinderen in hun entourage. Ron Jans is al vaker geassocieerd met het levenswerk van de helaas veel te vroeg overleden Jan Kruis (zie bovenstaande foto) en het is dus een koud kunstje om hem blijvend aan de familie toe te voegen. Stel: Pa Jans leest in de Drentse Bode (fictief) dat FC Twente een open instuif houdt voor jonge voetbaltalentjes. Dat lijkt hem wel iets voor zijn beide dochters die altijd wel in zijn voor een nieuw avontuur. Diep in zijn hart hoopt Jan dat zij een voorbeeld zijn voor baby Gertje, want een Johan Cruyff in de dop is voor iedere vader een mooie wensdroom. Die instuif wordt uiteraard geleid door Ron Jans en al snel ziet hij wel potentie in Karlijn. In rap tempo groeit zij door naar het hoogste meisjeselftal en een carriere als Oranje-international ligt eveneens in het verschiet. Ron Jans is dan al lang uitgegroeid tot een vaste huisvriend, een invalshoek voor weer heel andere Jan, Jans en de kinderen-belevenissen. Kijk goed naar de beeltenis van Ron Jans op de foto en dan weet je dat hij heel gemakkelijk is om te toveren in een stripfiguur. 'Jan, Jans en de kinderen (en ome Ron Jans niet te vergeten)' klinkt als titel niet verkeerd. Daarmee krijgt de strip er in één klap honderden, zo niet duizenden FC Groningen, PEC-Zwolle, FC Twente en FC Utrecht-fans bij (wellicht ook Heerenveen-getrouwen). Misschien kan de wekelijkse strip wel worden doorgeplaatst naar de supportersbladen van deze voetbalclubs. Dubbele winst dus. Ik ben benieuwd of uitgever Joop Wiggers Produkties hier brood in ziet. Ik ga het zeker aan Joop voorleggen.
Jan, Jans en de kinderen is een wekelijkse gagstrip van telkens één pagina, oorspronkelijk van de hand van Jan Kruis (1933-2017). De eerste aflevering verscheen eind 1970 in het damesblad Libelle. Centraal in de strip staan de dagelijkse belevenissen van de fictieve Nederlandse familie Tromp en hun huisdieren.
De meeste van de één paginastrips zijn op zichzelf staande humoristische verhaaltjes, maar soms wordt er ook een vervolgverhaal in verschillende wekelijkse afleveringen verteld.
De naam van de strip is wel in verband gebracht met Jan, Jannetje en hun jongste kind, een boek uit 1842 van E.J. Potgieter. In werkelijkheid kende Kruis dit boek van Potgieter niet op het moment dat hij met Jan, Jans en de kinderen begon. Hij zocht gewoon een goed pakkende, deels allitererende titel en koos voor Jan, Jans..., wat het deels autobiografische karakter dat hij in de strip legde weerspiegelde. Hugo Brandt Corstius verwees in 1977 naar Potgieters boek toen hij in een column in Vrij Nederland een schilderij besprak waarop Kruis de koninklijke familie had uitgebeeld. Kruis schreef hierop een brief aan Corstius omdat hij dacht dat die de naam van zijn strip verkeerd had weergegeven.
Terwijl de personages en samenlevingsvormen in andere bekende familiestrips (zoals De familie Doorzon, Sjors en Sjimmie en De familie Fortuin) vaak onorthodox zijn, valt op dat in Jan, Jans en de kinderen juist een doodgewoon typisch Nederlands gezin centraal staat, als model voor de middenklasse.
Jan Kruis baseerde zich toen hij in 1970 met de strip begon op zijn eigen toenmalige gezinssituatie. Zijn twee dochters Leontine en Andrea waren op dat moment ongeveer zo oud als de twee hoofdpersonages Catootje en Karlijn. Het gezin Kruis had net als het gezin Tromp een teckel, een grote rode kater en een rode auto die in de strip te zien is. De vader van het gezin Tromp stond tot op zekere hoogte model voor Jan Kruis zelf, hoewel hij er heel anders uitziet; net als Kruis zelf heet hij echter Jan.
.
De familie bestond oorspronkelijk uit vader Jan, moeder Jans en de dochters Karlijn en Catootje. In 1993 kwam er nog een nakomertje, de baby Gertje. Het huisgezin wordt gecompleteerd door de rode kater, de teckel Lotje, en later ook de pony Kobus en de Siamese poes Loedertje. Daarnaast spelen ook onder meer Catootjes vriendje Jeroen, nicht Hanna, opa Gerrit en later Moeps Pepernoot een min of meer vaste rol in de verhalen.
Het gezin verhuist al snel na het begin van de strip van een huurflat naar een doorzonwoning. Zeven jaar later (in aflevering 284) verhuizen ze van Rotterdam naar een boerderij in een rustig landelijk dorpje in Drenthe, waar de verhalen zich tot begin 2021 afspelen. Het gezin Kruis woonde in werkelijkheid gedurende de eerste jaren van de strip in een eengezinswoning in IJsselmonde, en Kruis is ook in het echt met zijn gezin van Rotterdam naar Drenthe verhuisd. In maart 2021 – in een verhaallijn rondom de coronapandemie die op dat moment op haar hoogtepunt was – verhuist het gezin een derde maal, nu van hun boerderij naar een regulier woonhuis. Vader Jan is namelijk als gevolg van de coronacrisis werkloos geraakt.
Veel van de verhaaltjes zijn eenvoudige gags. Geregeld komen er echter op een ludieke manier ook belangrijke maatschappelijke thema's aan bod. Dit gebeurt bijvoorbeeld vaak in de dialogen tussen de volwassen hoofdpersonages. Verder gebruikte Kruis vooral de grote rode kater als een soort spreekbuis van hemzelf. Een aantal van de strips zijn dan ook uitsluitend monologen van deze kater.
Belangrijke thema's die geregeld terugkeren zijn genderongelijkheid en emancipatie. Hoewel de man-vrouwrolverdeling in de eerste jaren nog "klassiek" is, met Jan als de kostwinner en Jans als de huisvrouw, worden de rollen later omgedraaid; Jans krijgt een kantoorbaan en begint zelfs aan een politieke carrière, terwijl Jan nu het hele huishouden doet. Verder bevatten de strips vaak moralistische elementen. Aspecten van de samenleving die op het moment dat de strips verschenen soms nog min of meer taboe waren (zoals homoseksualiteit) worden op een luchtige manier aan de orde gesteld in de vorm van discussies tussen de verschillende hoofdpersonages. De strip bevat op geen enkele manier erotische elementen. Het thema seks komt wel af en toe aan de orde, in de vorm van ongemakkelijke gesprekken tussen Catootje en haar vader. Ook het multiculturalisme komt ter sprake, bijvoorbeeld in enkele afleveringen uit 1977 waarin Karlijn een paar verhaaltjes lang een allochtone vriend heeft.
.
De strips zijn net als Donald Duck altijd met hun tijd meegegaan, hoewel de hoofdpersonages niet of nauwelijks ouder zijn geworden (wat ook geldt voor de Duck-familie). Het huishouden van de familie Tromp is gedurende de eerste paar jaar typisch dat van een doorsnee Nederlands gezin in de jaren 1970. Ook komen in deze periode geregeld tv-programma's ter sprake die op dat moment populair waren, zoals Toppop en Bonanza. Qua kleding en kapsel zijn de personages vervolgens altijd met hun tijd blijven meegaan. Omstreeks de eeuwwisseling deden zaken als het internet en de euro hun intrede in de verhalen. Ook wordt in de verhaaltjes soms verwezen naar de actualiteit van dat moment.
In aflevering 391 (later verschenen in bundelalbum 9) is te zien hoe de hoofdpersonen er in het jaar 2000 uit zouden hebben gezien indien ze sinds hun introductie in 1970 wél zouden zijn verouderd. Gertje is niet opgenomen in dit vooruitzicht, omdat hij op het moment dat het stripje werd getekend nog niet bestond in de serie.
Illustratie Mark Reijntjes -Ron Jans en FC Twente-directeur Jan Streuer poseerden maar wat trots met deze 'Jan, Jans en de kinderen (en oom Ron Jans niet te vergeten)' afbeelding.
Maandag 28 oktober
Het zeskoppige damesensemble The Singing Ladies zag ik voor het eerst in juni in de O.L.Vrouwekerk optreden als slotact van de jubileumviering rond het 150-jarig bestaan van de kerk. Helaas viel een van de dames toen al snel uit met maagklachten, maar desondanks smaakte dit muzikale toetje naar meer. In volledige bezetting presenteerden de charmante dames zich het afgelopen weekeinde twee keer in Cultuurhuis Bovendonk met hun in mijn geval middag vullende (matinee)productie 'Destinations'.
Een show in de vorm van een vliegreis, net als die Hans Klok eerder in de week maakte in De Kring, maar dan heel anders. Het optreden werd vooraf gegaan door een heuse vlieginstructie, waarbij alle 'stewardessen' waren betrokken. Het openingsnummer 'All The Singing Ladies' was dus goed gepland. Meteen na deze vliegende start wist ik al dat ik bij deze dames in goede handen was en ik zou met hen dan ook zonder enige aarzeling naar het einde van de wereld willen vliegen. Het zestal heeft een zinderende drang om nieuwe werelden te leren kennen, allereerst werd het 'Oude Continent' aan een muzikale inspectie onderworpen. In Dublin stopten ze de 'Celtic Dance' in hun reiskoffer, wellicht geinspireerd door Michael Flatley, oftewel 'The Lord of The Dance'. In Madrid raakten ze betoverd door 'Hijo de la Luna', in Engeland wandelden ze al 'Penny Lane' zingend over het befaamde zebrapad waar destijds de legendarische Beatlesfoto werd gemaakt. The Singing Ladies deden dat echter met veel meer zwier en souplesse dan die torretjes van weleer. Deze befaamde foto is heel vroeg in de ochtend gemaakt, op een tijdstip dat er nog geen verkeer over raasde.
In Paris kozen ze op levenslustige wijze voor 'Vivre', zoals door Ramses Shaffy tegen het eind van zijn leven in 2009 samen met Alderliefste onder toeziend oog van Liesbeth List is opgenomen. Deze clip is nog steeds om rillingen van te krijgen. Aangekomen in Brussel voegde gitarist (vooral bekend van het duo dat hij met John Zwetsloot heeft gevormd of misschien nog wel vormt) Rinus Ribbens zich bij The Singing Ladies om met hen in het nabije Waterloo nogmaals de strijd met Napoleon aan te gaan. Onze latere koning Willem 11 heeft in deze beslissende slag (1815) ook een belangrijke rol in gespeeld, al probeerde de Britse admiraal Nelson dat aanvankelijk te verdoezelen. Nelson, nog immer hoog op zijn omgeving uit tornend op Trafalgar-square, hield de eer van deze overwinning, tevens de nekslag voor Napoleon, liever bij zichzelf. In Rome brachten de dames een laatste groet - Bella Ciao- aan Europa, om van daaruit in een ruk door te vliegen naar 'A Whole New World' in New Delhi. Zelden werd India zo schoon in het zonnetje gezet.
Onder begeleiding van het Bravo en Malletkorps Oranje Wouw ging de reis verder naar Tahiti, waar ze kennelijk al eerder waren geweest. Vol overtuiging zongen Angela, Davina, Ellen, Lydia, Marjolein en Nienke in ieder geval 'We know the Way'. Ik zou zonder aarzelen met ze mee zijn gegaan.
Na een korte onderbreking bleken ze tijdens deze plaspauze in record tijd te zijn doorgevlogen naar Nairobi, de hoofdstad van Kenia. Aan dat land bewaar ik een speciale herinnering. Mijn eerste rijbewijs behaalde ik in 1978 in de kustplaats Mombasa. Dat kon je toen bij thuiskomst probleemloos inruilen voor een volwaardig Nederlands roze papiertje. De 'Proeve van Bekwaamheid' in de ruim bemeten tuin van de Keniaanse politie stelde niet zoveel voor. Drie keer rond het pleintje rijden volstond om het felbegeerde papiertje in handen te krijgen. 'Veiligheidshalve' heb ik later via Rijschool Adriaansen in Roosendaal toch ook maar mijn Nederlandse rijbewijs op eigen kracht en rijvaardigheid behaald. De eerlijkheid gebiedt te melden dat ik daar wel drie keer over heb gedaan. In het resterende half uur maakten de bezoekers ook nog een vogelvlucht over andere gedeelten van Afrika. Artistiek leider Alice van Sprundel, afwisselend op het podium en op de bok, heeft daar tot haar genoegen twee jaar gewerkt. Logisch dus dat het gezelschap wat langer boven dit uitgestrekte continent wilde blijven hangen. In Cairo werd de langdurige oversteek gemaakt naar (in die volgorde) Los Angeles, Vancouver, Havana en Buenos Aires om uiteindelijk te stranden in Bogota. De bezoekers moesten vanaf dat punt maar uitzoeken hoe ze weer thuis geraakten.
Wellicht is dat een mooi startpunt van 'Destinations 2', want ik had na het slotapplaus het gevoel dat de reishonger nog lang niet is gestild bij dit fleurige ensemble. Hun stemmen harmoniëren heel mooi. Het enige wat ze bij sommige nummers, vooral bij 'Vivre' kwam dat tot uiting, nog missen is vurige LadyPower. Als ze voor hun volgende productie (misschien wel een volledige musical, waarom niet?) in zee gaan met doorgewinterde solisten als Sophie Mol en/of Stef Broos wint de wereldreis nog meer aan kracht. Ze moeten immers de passagiers onder het motto 'BRING THEM HOME' (ziedaar, het openingsnummer is al daar) nog veilig terug op Nederlandse bodem zetten. Zodra deze vlucht bekend en gepland is, check ik als eerste in. Beloofd! Pianist Marya Heij zorgt dan ongetwijfeld weer voor een harmonieus geheel.
.
Maandag 28 oktober
In 'Vandaag Inside' van dinsdag 22 oktober zei Johan Derksen dat hij bereid is om burgemeester van Woerden te worden. Dat kan hij wel op zijn buik schrijven met zijn 75 jaar levenservaring. Een burgemeester mag uiterlijk in functie blijven tot zijn 70e verjaardag. Dat is wettelijk zo bepaald. Ik ben daar zelf het slachtoffer van geworden toen ik solliciteerde naar de toen vacante functie van burgemeester van Roosendaal. Vanuit het Provinciehuis in den Bosch kreeg ik als 67-jarige te horen dat ik 'mijn leeftijd tegen heb'. Ze gaan geen burgemeester voor een halve termijn benoemen. Zodoende werd mijn sollicitatie niet eens in behandeling genomen. Pure leeftijdsdiscriminatie dus. Ik heb dit nog aangezwengeld bij de Commissie voor de Rechten van de Mens, maar daar kreeg ik nul op het rekest. 'Het gaat hier om wetgeving en het is aan de politiek om daar verandering in te brengen', zo luidde het oordeel van deze heren. Johan Derksen zou wel waarnemend burgemeester mogen worden. Daar gelden geen beperkingen voor. Dat is toch van de zotte! Ik heb hierover een brief geschreven aan premier Schoof, maar daar verwacht ik eerlijk gezegd weinig heil van.
Zondag 27 oktober
In de begrafenis-special van Max Magazine wordt aan het slot gesteld dat 'een andere mogelijkheid is om je lichaam ter beschikking te stellen aan de wetenschap'. Dat klopt op zich wel, maar dit delicate onderwerp verdient toch wat nadere uitleg.
Het lichaam kan namelijk worden afgewezen. Geen van de universiteiten zal garanderen dat het ter beschikking gestelde lichaam ook daadwerkelijk wordt geaccepteerd. De vraag of de overledene begraven of gecremeerd wenst te worden is met de keuze terbeschikkingstelling dus niet uit de wereld, evenals eventuele kosten voor de uitvaart. Een en ander hangt logischerwijs samen met de wetenschappelijke behoefte aan lichamen op het moment van overlijden. Er kan simpelweg een overschot aan lichamen zijn; jaarlijks zijn er circa 500 lichamen nodig. Daarnaast kan ook op basis van de doodsoorzaak worden besloten een lichaam niet te accepteren. Hierbij kan gedacht worden aan een te hoge leeftijd, kanker, besmettelijke ziekten of een ongeluk waardoor het lichaam te ernstig beschadigd is. De nabestaanden dienen daarmee terdege rekening te houden bij de afwikkeling van het overlijden.
.
Zondag 27 oktober
Genietend van een ongewoon warm zonnetje in deze tijd van het jaar genoten drommen bezoekers zaterdagmiddag in Designer Outlet van het optreden van de grootste sterren van Studio 100. Onvermoeibaar begeleidde de jeugdige dansgroep artiesten als Bumba, Kabouter Plop, Mega Mindy en Samson en Marie bij hun opzwepende optredens. Studio 100 hield de vaart er flink in. Tussen 13.00 en 15.30 uur was er sprake van een doorlopend programma. De plek van handeling was helaas ongelukkig gekozen. Het podium stond opgesteld pal achter de entree en dat leidde al snel tot een bottle-neck. Daarnaast had de organisatie verzuimd om op het gedeelte voor het podium stoelen te plaatsen. Dat zou de verblijfsduur van menig bezoeker ongetwijfeld fors verlengd hebben. En het zou voorkomen hebben dat ouders hun jonge kroost op de schouders namen, waardoor het zicht bij de bezoekers achter hen direct werd ontnomen. Nu zag ik veel ouders met jonge kinderen na pakweg drie kwartier afhaken. En dat was toch een gemiste kans.
Vrijdag 25 oktober
In de jaren zestig sprak men in Nederland van 'De Grote Drie'. Toon Hermans, Wim Kan en Wim Sonneveld waren inderdaad wereldberoemd in eigen land. Het toeval wil dat er in dit tijdperk drie landgenoten zijn die daarnaast wereldwijd beroemd zijn. Maastricht schonk André Rieu aan de wereld, Hasselt Max Verstappen en Hans Kloks wieg stond in Purmerend.
Onder het motto 'BRING THEM HOME" zouden deze eigentijdse Grote Drie samengebracht moeten worden op één podium, of beter nog in een groot stadion of concerthal met de omvang van de Ziggo Dome en The Royal Albert Hall. Zo'n unieke combinatie biedt tal van mogelijkheden. Hans Klok die 'in den beginne' op toverachtige wijze dit sprookje tot leven brengt. Wanneer hun pad elkaar gekruist heeft, verovert dit driemanschap onder de naam 'Three Double Dutch' als een ware wervelwind - The Three Flying Dutchman- de harten van iedere aardling. AI kan in het verhaal een belangrijke rol spelen, maar het zou daarnaast leuk zijn als er in deze megashow ook een rol is weggelegd voor Hans Kloks eerste grote muzikale liefde Bonnie St. Clair (als oermoeder). Zij nodigt haar toekomstige prodigal sons uit 'buiten te komen spelen' met de ultieme belofte 'I won't stand between them'. Het is Max Verstappen wel toevertrouwd om vaart in de show te brengen. Zo'n productie leent zich voor een unieke compilatie van historische beelden die op magische wijze samen vloeien in een megaspektakel. Daar moeten Hans, Max en André toch eens over nadenken. FACE THE FUTURE.
Wat Hans Klok betreft, deze meester-illusionist stond op donderdag 24 oktober met zijn volledige show 'Face the Future' in De Kring. Vreemd genoeg was de zaal maar voor tweederde bezet, dat zou in Las Vegas ondenkbaar zijn. Daar geldt hij als topattractie. Geinspireerd door de razendsnelle technologische ontwikkelingen van A1 en Virtal Reality maakt hij een reis door de tijd die begint als wervelwind Klok een online Avatar met zijn eigen beeltenis creëert. Online Hans neemt al snel de Hans van vlees en bloed volledig over. Om dat proces te stoppen en terug te draaien achtervolgt de echte illusionist zijn digitale dubbelganger door de tijd. Dat is echt 'Magic' om te beleven. Hans Klok heeft in zijn presentatie veel weg van Michael Flatley, de onbetwiste 'Lord of The Dance'. Hij voert zijn adem-benomen publiek mee naar het jaar 3085, als de wereld weer enigszins bij zinnen is gekomen en die woke- en MeToo-onzin al lang in de ban heeft gedaan.
Sappige verdwijn- en wisseltrucs worden afgewisseld met verbluffende decors, waarbij AI en Virtual Reality de boventoon voeren. Hans gaat ervoor, hij verleidt iedereen met een ritje in zijn tijdmachine. Met drie lenige dames en een groep gespierde mannen reist hij door eeuwen en culturen, op zoek naar de vier elementen: aarde, water, lucht en vuur. 'Wind' is kennelijk over het hoofd gezien, want ook dat is een wezenlijk element in ons aardse bestaan. Deze zijn nodig om de op hol geslagen digitale Avatar te stoppen. Om dit klaar te spelen, achtervolgt Klok zijn digitale dubbelganger – een pratend virtual reality masker, geprojecteerd op groot scherm – door de tijd, totdat deze in een fysieke vorm verandert. Zijn show, gebracht met supersonische Amerikaanse flair, combineert donderende geluidseffecten en indrukwekkende lichtshows.
Rechterhand Zarina Potapova, zijn vooraanstaande diva in de magie, doet denken aan de boze heks Maleficent, inclusief zwarte cape. Kort na aanvang verschijnt ze uit de eerste toverdoos, later begeleid door Jenily Wagenmakers en Bo Ufkes.
Klok legt routineus uit dat ieder publiek uit twee groepen bestaat: groep 1 leunt ontspannen achterover en denkt: ‘Laat Klok maar een trucje doen’, terwijl groep 2 kritisch meekijkt en probeert zijn geheimen te ontrafelen. De eerste groep wenst hij oprecht een leuke en boeiende avond, voor die laatste groep heeft hij slechts één boodschap: ‘Heel veel succes!’ In rap tempo reist hij door verschillende tijdperken: van het oude Egypte en de Middeleeuwen tot het Parijs van 1850 en de verre toekomst. Onderweg verzamelt hij de vier verloren elementen te midden van verbluffende decors, van grafkelders tot piramides, terwijl hij door de tijd navigeert in zijn tijdmachine.
De show bevat ook een kritische noot, want wat gebeurt er als de mensheid botst met technologie? In het uitbeelden ervan zijn het de fysieke illusies in samenwerking met zijn assistentes die muziek en decor overstijgen. De ene verdwijnt in een smalle kast met dubbele muren, waar zelfs geen kleuter in past, terwijl de ander spoorloos raakt wanneer Klok een rode doek over haar lichaam drapeert.
Magie draait om tien basisprincipes: verdwijnen, zweven, creëren, transformeren, verplaatsen, doordringen, herstellen, ontsnappen, teleporteren en voorspellen. In deze show blinkt Klok vooral uit in het verdwijnen. Een vrouw stapt in een kist, de gespen worden strak aangetrokken, en bij het openen is ze pats boem opgelost. Gelukkig herrijst deze schoonheid binnen enkele seconden weer.
Klok verrast vooral met zijn kleinere, meer poëtische illusies. Bevlogen vertelt hij over de gloeilamp, uitgevonden door Thomas Edison, al was goochelaar Robert Houdin (Leuk feitje: Houdini heeft Houdins naam ingepikt, door er een ‘i’ achter te plaatsen) volgens zijn Franse landgenoten de echte uitvinder van de lichtbron. Klok laat de gloeilamp tot in de zaal zweven, en doet dat samen met zijn collega, een voortreffelijke mimespeler, die zeer waarschijnlijk Kloks onderbewuste speelt. Wat volgt is een romantische passage, waarbij de mimespeler een gelijke vindt in een blauwe damesjurk, bevestigd aan een kapstok. Innemend brengt hij deze ‘fictieve vrouw’ tot leven, danst met haar en kust haar. Het publiek, ongeacht of ze tot groep 1 of groep 2 behoren, droomt daar lekker bij weg. Beter dan dit bestaat niet! De wegblijvers kregen dus groot ongelijk. Maar dat neemt niet weg dat Klok deze bezoekers kwalificeert als het beste publiek waarvoor hij deze avond alle registers van de magie heeft opengetrokken.
FOTO Roy Beusker - Hans Klok bracht heel wat buitensporig leven tot leven in De Kring.
Donderdag 24 oktober
De opmars van door AI gecreëerde muziek heeft bij mij altijd gemengde gevoelens opgeroepen.
Enerzijds is het fascinerend om te zien wat technologie kan bereiken;
anderzijds roept het belangrijke
vragen op. Wat gebeurt er bijvoorbeeld met de rechten van de musici van wie de data gebruikt wordt om AI-modellen te trainen? Hebben zij recht op compensatie? Deze vraag lijken nog niet adequaat te zijn beantwoord.
Daarnaast blijft er een fundamentele kwestie bestaan: kan AI ooit echt
muziek creëren met dezelfde diepgang en emotie als een menselijke componist? Muziek gaat immers over meer dan de juiste noten op de juiste momenten. Het is een expressie van gevoelens, ervaringen en creativiteit die voortkomen uit de menselijke ziel. AI kan algoritmes volgen, maar kan het ook pijn, vreugde, liefde of verlies op een manier vertolken die ons echt raakt?
Hoewel ik met deze twijfels rondliep, kwam ik op YouTube een kanaal
tegen genaamd "The Sorcerer's Apprentice". Hier worden honderden songs in verschillende genres gepresenteerd, waaronder country, rock en jazz,
allemaal gecreëerd met behulp van de AI-tool Udio. Ik moet toegeven dat
ik verrast en onder de indruk was van de kwaliteit van de muziek.
Neem bijvoorbeeld het nummer "I'm Still Here", een vervolg op David
Bowie's iconische Space Oddity. Het is een boeiende en originele compositie die de sfeer en het gevoel van Bowie's werk lijkt voort te zetten, zonder te vervallen in platte imitatie. Of luister naar "Mr. Right", een jazznummer dat de sfeer van de jaren veertig bijzonder goed weet te treffen. Ook "More Than One", een eigentijdse pop song, kwam bijzonder authentiek op mij over.
Deze nummers hebben mij aan het denken gezet. Misschien kan AI wel
degelijk iets waardevols toevoegen aan de wereld van muziek. Maar in hoeverre blijft het echt ‘kunst’, als het niet door mensen is gemaakt?
Luistert u zelf en vel een oordeel. Zijn deze AI-gecreëerde songs echt
op hetzelfde niveau als menselijke creaties? Of missen ze toch iets fundamenteels?
Woensdag 23 oktober
Den Haag, Zutphen en Amersfoort hebben onbedoeld historie geschreven. Zij zijn de eerste gemeenten die het bosje bloemen als bedankje of felicitatie hebben afgeschaft. Tot groot begrijpelijk verdriet van de bloemenbranche. Met 'dank' aan de Partij voor de Dieren die in Zutphen een kleine meerderheid verzamelde in de gemeenteraad met hun PLEIJDOOI voor de banvloek over het bosje bloemen. 'Slecht voor mens en milieu. De CO-2 uitstoot van een verse bos bloemen bedraagt gemiddeld 4 kilogram. Verwarming en belichting in de kassen dragen daar nog eens aan bij. Bovendien worden de bloemen vaak per vliegtuig aangevoerd uit landen buiten Europa, waar bestrijdingsmiddelen worden gebruikt die hier verboden zijn', zo redeneerde de Partij voor de Dieren in Zutphen die nu bekend staat als de Partij tegen de Bloemen.
Ik ben benieuwd hoe in de redactieburelen van Max Magazine op dit nieuws is gereageerd. Via het 'Bloemetje van de Week' geeft Max samen met Weekly Flyer wekelijks een bloemetje weg 'voor de leukste, liefste of aandoenlijkste brief'. Nadat ik zelf twee keer op deze manier in de prijzen viel, zette ik toch wat vraagtekens bij deze wijze van beloning. Hoe je het ook wendt of keert, bloemen zijn vanwege hun beperkte houdbaarheid bepaald geen duurzaam product. Na een weekje is de franje er wel vanaf. Nu is het natuurlijk niet zo dat Max niets anders rest dan overschakelen op zuinig uitgeknepen wortelthee, geraspte rietstengels en vers gedroogde herfstbladeren. Er zijn genoeg wel leuke- en duurzame alternatieven waar de uitverkorenen veel langer profijt van hebben. Ik denk bij voorbeeld aan een mooie pennenset met het Max-logo, een degelijke map voor het magazine, het boek van de week, of een DVD met hoogtepunten uit de televisieprogramma's van Max. Al deze alternatieven hebben bovendien als voordeel dat ze probleemloos door de brievenbus glijden. Dat is bij het 'Bloemetje van de Week' niet bepaald het geval. Daar moet Max toch eens over nadenken!
FOTO-ARCHIEF JAAP PLEIJ - 'Blommenkinders, leg die stiletto's weg', zong de in Roosendaal geboren Armand destijds. Herman van Loenhout (echte naam) zal in zijn gouden hippietijd nooit bevroed hebben dat de kinders van weleer nu ook de blommen zelf terzijde dienen te schuiven.
Dinsdag 22 oktober
Te midden van rijkelui voor wie een ‘natuurvakantie’ vooral likes op Instagram moet opleveren, vindt een uitgebluste dertiger in 'Peak Season' zowaar het plezier terug. Een film die in een aangenaam tempo aan me voorbij trok deze zondagochtend in City-Cinema.
Of ze eigenlijk al zijn gaan wandelen in de bergen, vraagt Amy (Claudia Restrepo) tijdens haar vakantie aan het oudere, bevriende echtpaar dat van New York naar Wyoming is verhuisd. Nee, daar zijn ze nog niet aan toegekomen, maar wat is het hier prachtig en authentiek hè? Loop een willekeurige kroeg in en je ziet niet of iemand honderd dollar of honderd miljoen op de bank heeft!
De fijne tragikomedie Peak Season zit vol met dit soort kleine, bijtende observaties over rijke stedelingen die eens lekker ‘de natuur in willen trekken’ zonder dat echt te doen. Ook als ze er even tussenuit zijn, draait alles toch vooral om zakelijke telefoontjes, microdosing en CrossFit.
Vagebond Loren (Derrick DeBlasis) krijgt dagelijks te maken met dat soort types. Hij leert ze vissen in de rivier, of beter gezegd: hij geeft ze een snelle indruk. De rijke gasten zijn zó gericht op efficiëntie, dat ook op vakantie alles vooral een afvinkoefening is. Als ze al iets vangen en ‘één worden met de natuur’, is dat hooguit iets voor op Instagram.
Maar Loren oogt wel degelijk tevree in die natuur, en dat werkt aanstekelijk voor Amy, die na een burn-out stopte met haar royaal betaalde baan als consultant en nu zoekt naar zingeving. Haar omgeving – inclusief haar verloofde Max (Ben Coleman), een proleterige workaholic – snapt er niets van: ze kan toch gewoon een nieuwe topbaan aannemen?
De observaties over de zinloosheid van het gejaagde bestaan zijn niet nieuw, maar ze werken wel, vooral op de momenten waarop Loren en Amy elkaar vinden, tegen alle trekpleisteroplossingen en Instagram-huichelarij van dit type vakanties in. Het maakt de vakantie-ervaring in ieder geval ontzettend authentiek. Halverwege het verhaal trakteert Amy haar vakantieliefde op zogeheten 'Japie (Krekel)- chocoladerepen'. Ik ben heel benieuwd of die in Nederland ook verkrijgbaar zijn. Zo ja, bij wie, en hoe smaken ze. Heel erg zoet, neem ik aan. Zo'n gezicht trok Loren immers toen hij de lekkernij over zijn tong liet gaan. De 82 minuten korte film is woensdag 23 oktober (de dag dat ik in Roosendaal kwam wonen, nu 47 jaar geleden) nog een keer te zien in City-Cinema, aanvang 20.45 uur.
Vrijdag 26 januari
De Amerikaanse zangeres Melanie is op 76-jarige leeftijd overleden. Dat hebben haar drie kinderen bekendgemaakt. De singer-songwriter had rond 1970 haar grootste hits, zoals Beautiful People en Brand New Key.
Melanie Safka werd in 1947 geboren in New York en trad al als kleuter op in een radio-uitzending. In 1969 gaf ze op 22-jarige leeftijd een solo-optreden op het Amerikaanse festival Woodstock. Een optreden dat de film over Woodstock helaas niet haalde. Een van de liedjes die ze zong was Beautiful People, dat alleen in Nederland een hit werd. Het nummer staat steevast in de NPO Radio 2 Top 2000. Eind jaren 90 werd de hit gecoverd door Mathilde Santing, die er ook succes mee had.
Tijdens haar optreden op Woodstock had het publiek kaarsen aangestoken en dat inspireerde Melanie tot een andere grote hit: het nummer Lay Down (Candles in the Rain), een coproductie met de Edwin Hawkins Singers. Korte tijd later volgde het succesvolle Brand New Key, over een meisje op rolschaatsen dat de aandacht probeert te trekken van een jongen.
Melanie was 45 jaar samen met producer en manager Peter Schekeryk. Hij overleed in 2010. Een aantal jaren later verscheen een musical over hun leven samen. Over de doodsoorzaak van de zangeres is niets bekendgemaakt.
Begin jaren negentig interviewde ik haar in Zaal Rex in Essen, waar ze die avond een concert gaf als onderdeel van haar Europese tournee. Uit eigen beweging vertelde Melanie dat ze de 5000 gulden die dit optreden haar opleverde maar wat goed kon gebruiken.