Aflevering 24 - Gedragsregels zijn er niet voor niets

Wim Waber sloeg in deel 2 van de verhandeling een nog vaderlijker toon aan. ‘Velen hebben het voor mij gezegd en ik zeg het graag nog een keer. Ajax is in menig opzicht een bijzondere club. Met geen enkele andere in Nederland te vergelijken. Kijk Johan, zo hebben wij 26 supportersverenigingen door het hele land. Ajax is nooit alleen van Amsterdam geweest. Voor een groot aantal supporters is Ajax zelfs een manier van leven. Ze ademen Ajax zogezegd, en dat 24 uur per dag. Dat is voor alle betrokkenen een groot compliment,  maar het vereist ook heel wat van een BVO. Zo moet je als club zoals eerder gesteld immer het goede voorbeeld moet geven. Maar nogmaals, jij bent een van onze beste visitekaartjes.
En dus gelden bij Ajax strikte gedragsregels. ‘Groeten is normaal, en afspraak is afspraak. Als iemand te laat is, of zijn schoenen vergeet, speelt hij niet. Bij de E-tjes een helft niet, A-junioren verdwijnen de hele wedstrijd naar de tribune. Mensen moeten van je op aan kunnen. Iedere voetballer vecht voor zijn eigen kansen, maar alleen via het team kun je het beste uit jezelf halen. Dat geeft verantwoordelijkheden. Maar ja, dat heb jij al lang aan den lijve ondervonden. Maar dat het kader bij voorbeeld niet aan de gokkast mag staan als de spelertjes arriveren, wist je misschien nog niet. Nou, reken maar dat ook daar streng op wordt gelet’.  De regels ten aanzien van de kleding laten aan duidelijkheid ook niets te wensen over. ‘De spelers vertegenwoordigen de club. Daar moeten zij goed van doordrongen zijn. Iedereen is binnen het team gelijk, dus op toernooien heeft iedereen hetzelfde aan. Of zoals oud-Ajax-voorzitter Michael van Praag het zegt: ‘Een echte Ajacied trekt zijn colbert niet uit’. Onze huidige outfit vind ik jou trouwens prima staan, Johan, een speelse combinatie van rood en wit, kleurt goed bij je blonde kuif. Wat denkt Johan senior daar als showbizzkenner van? Daar ben ik wel benieuwd naar’.
‘(lacht) Ik schrijf stukjes over theatervoorstelling en vaak over zaken die er omheen plaats vinden. Dus een echte showbizzkenner met al zijn glitter en goud wil ik me zeker niet noemen. Maar ik moet zeggen, Ajax gaat smaakvol te werk met zijn selecties. En ik ben het van harte met u eens. Het huidige tenue staat Johan erg goed. Kleedt ook mooi af. Hij heeft me alleen nog niet verteld wat Bianca er van vindt. En hoe het tenue in het algemeen in de smaak valt bij de Ajax-vrouwen, voetbalsters en achterban’.
‘Dat is een goeie. Volgens mij is daar nog geen onderzoek naar gedaan. Wellicht kan Johan iets over Bianca’s eerste reactie vertellen (kijkt uitdagend)’.
‘Nou meneer Waber, ik kan niet zeggen dat we daar diepgaande discussies over hebben gevoerd. Zelf ben ik er erg tevreden over. Het pak valt bij haar ook wel in de smaak, krijg ik de indruk. De tenue’s van de dames zien er trouwens ook prima uit. Ik heb haar daar overigens wel mee gecomplimenteerd. Maar ja, de modegevoelige man van tegenwoordig, hè
‘Dat zijn juist de punten die je bij de dames goed in acht moet nemen’, Johan. Ook op dat vlak ben je dus goed bezig. Laten we verder gaan met onze goed gedrag-lijst. Deze ligt voor de hand. Ik moet hem toch wel even noemen. Je mag geen activiteiten ontplooien die strijdig zijn met het dienstverband. Dat is geregeld in een algemene omschrijving in het contract zoals je gelezen hebt. Individueel kunnen daarbij zelfs bepaalde extra grenzen worden aangegeven’. Niet roken, geen contracten sluiten die tegen de belangen van de sponsoren ingaan en fatsoenlijk gedrag. Hé, dat eerste was er in de tijd van Cruyff nog niet. Met terugwerkende kracht ontzettend jammer. Rokende voetballers, dat geeft echt geen pas. (Waber gaat eens extra lekker onderuit zitten)  ‘Ik kan me nog een keer herinneren dat we met 5-1 in Groningen wonnen. Het was een wereldwedstrijd. Bij het verlaten van het stadion werden we door supporters lastiggevallen. Als dat hier op de kermis zou zijn gebeurd, was ik er misschien op ingesprongen. Omdat ik toen mijn clubkostuum aan had, ben ik echter een straatje omgegaan, na eerst de spelers zo snel mogelijk te hebben weggeloodst. Het blazoen van het clubkostuum mag nooit besmeurd worden. Tegenwoordig is de beveiliging bij al die clubs een stuk beter geregeld.
Behalve voor straf niet spelen, kunnen de clubs aan verdienende spelers bij overtredingen ook boetes opleggen. Dat is een disciplinaire maatregel geheel bepaald door de trainer. Ik herinner me een inmiddels vergeten vedette die toen Aad de Mos nog coach was een keer te laat kwam voor de training. Daar was met De Mos niet over te praten. Aan het einde van de maand kreeg hij  gewoon een paar duizend gulden minder op zijn rekening.”
Regels zijn natuurlijk ook bedoeld om die jonge spelers te beschermen. Dat Louis van Gaal zijn jonge spelers destijds adviseerde niet met de pers te praten, kon ik wel billijken. Tegenwoordig werkt dat zo niet meer. Die jongens zijn zo snel volwassen. Wel geldt het advies niet vanuit het gevoel te reageren. Tenminste niet altijd. Leren redeneren is heel belangrijk. Wat heeft het voor zin iemand met een al te spontane reactie te beschadigen?’ En over het algemeen snappen de spelers het belang van fatsoen. Na de winst van Ajax in de Europa-Cup finale wilde Studio Sport een interview met aanvoerder Blind. Hij had een biertje in zijn hand. 'Niet met dat glas in beeld, Danny', zei Van Gaal. Dus Blind dronk wel, maar niet op de buis’.
Het gedrag van de ouders is voor de club ook een verhaal apart. Wederom een fase die al ver achter jou ligt, Johan. Ouders zijn immers degenen die bereid moeten zijn hun vakantie uit te stellen als de club dat vraagt, en zij moeten de jeugdspelers iedere dag ophalen en wegbrengen. In lang niet alle gevallen kan dat groepsgewijs geregeld worden. Bovendien bemoeien de clubs zich met de opvoeding. En dat is voor sommigen moeilijk te accepteren als het om jouw kinderen gaat. De jongens komen meestal van een amateurclub, waar zij de besten zijn. De ouders kunnen dan ook vaak niet begrijpen dat wij de kinderen op een andere positie laten spelen. Dat kan goed zijn voor hun ontwikkeling. Tijdens de ouderbijeenkomsten, die wij drie keer per jaar organiseren, proberen wij uit te leggen dat wij het beste met de kinderen voor hebben’.
‘Ik kan het nog wel explicieter stellen. Als de kinderen de poort van het stadion binnenkomen, zijn zij van ons. Wij bepalen wat goed voor ze is. Dat vertellen wij de ouders ook. Wij accepteren het niet als zij langs de kant van het veld aanwijzingen geven. Dan gaan de kinderen twijfelen. Tegenstrijdige boodschappen zijn funest op die leeftijd, de jongens hebben namelijk een dubbele loyaliteit. In zekere zin moeten wij de ouders ook corrigeren’.
Bovendien vereist het spel van nu meer tactisch inzicht en intelligente spelers. De clubs leggen dan ook veel nadruk op de schoolopleiding van de jongens. Drop-outs zullen het bij Ajax niet redden. De jongens moeten leren richting geven aan hun eigen leven. Dat is met al die veranderingen op contractueel gebied niet eenvoudig. Het is een morele plicht van de club. Slechts weinigen kunnen uiteindelijk hun brood in het betaalde voetbal verdienen. Als twee spelers van de zestien weten door te breken in een jaar, is het veel. Wij beloven de ouders dat de kinderen afstuderen op het niveau dat zij aankunnen’.
Waber keek eens demonstratief op zijn horloge. Uit zijn lichaamstaal bleek duidelijk dat hij het zo wel welletjes vond. ‘Bovendien Johan’, alles wat ik vertelde, is voor jou al lang gesneden koek. In dat opzicht was deze sessie verloren tijd. Ik vind het uiteraard wel ontzettend fijn om je eens op deze relaxte manier te spreken. En vader ook natuurlijk. Al krijg ik de indruk dat het wel grotendeels eenrichtingsverkeer is geweest. Maar ja, ik heb dan ook een voorlichtende taak in deze. Ik hoop dat je er iets aan hebt gehad. Dus ga in algemene zin gewoon zo door. In Amsterdam zijn ze gelukkig wel wat gewend, maar als je op straat wordt aangesproken op een vriendelijke manier, reageer dan op dezelfde manier. Hou het wel zo kort mogelijk. Hoe langer zo’n gesprekje duurt hoe groter het risico dat het mis gaat. Ik heb er echter alle vertrouwen in dat het goed blijft gaan. Daarop ging het beeld op zwart.